Nikita Chruszczow

Nikita Siegiejewicz Chruszczow przyszedł na świat w ukraińskiej miejscowości Kalinówka, prawdopodobnie 3 kwietnia 1894 roku. Zmarł w Moskwie 11 września 1971 roku. Był radzieckim politykiem, wojskowym oraz działaczem państwowym i partyjnym, wreszcie I sekretarzem KC KPZR oraz premierem ZSRR na przestrzeni lat 1958 – 1964.

Biografia i życiorys Nikity Chruszczowa

Miał korzenie chłopskie. Już od 12 roku życia pracował fizycznie, w tym jako ślusarz. Rok 1918 oznacza w jego biografii wstąpienie w szeregi bolszewików. Był komisarzem podczas rosyjskiej wojny domowej.

W 1929 Chruszczow został wysłany celem kształcenia do moskiewskiej Akademii Przemysłowej. W 1932 został przez to sekretarzem komitetu moskiewskiego, natomiast w 1934 roku zajął pozycję członka KC WKP(b), w 1939 – I sekretarza KC WKP(b) Ukrainy i członka Biura Politycznego KC WKP(b). W wojennych latach 1941–1945 był Chruszczow członkiem rad wojennych na wielu frontach.

Zaciekła walka o władzę po śmierci Stalina sprawiła, że Chruszczow wyszedł z konfrontacji zwycięsko. Początkowo awansował z szefa moskiewskiego Obwodowego Komitetu KPZR na stanowisko sekretarza KC KPZR, czyli na jednego z pięciu wówczas równoprawnych szefów partii. Zadaniem Chruszczowa było koordynowanie pracy całego zespołu, jednak nie miał względem członków takowego dodatkowych uprawnień. 7 września 1953 roku mógł za to objąć nowo ustanowione stanowisko i urząd pierwszego sekretarza KC KPZR, czyli przywrócone, zaledwie pod zmienioną nazwą, stanowisko sekretarza generalnego. W grudniu tamtego roku został również wicepremierem. Proces przejmowania całkowitej władzy sfinalizował Chruszczow obejmując w 1958 roku stanowisko premiera.

W 1956 roku, podczas XX zjazdu KPZR, Nikita Chruszczow odbył swój referat zatytułowany „O kulcie jednostki i jego następstwach”, obnażając wprost zbrodnie systemu stalinowskiego.

Referat, początkowo będąc tajnym, wywołał nie tylko szok, bo zapoczątkował dyskusję odnośnie przyczyn stalinizmu. XX zjazd stanowił najważniejszy punkt nowej polityki Nikity Chruszczowa, określanej także jako „odwilż”, co związało się z masową rehabilitacją ofiar stalinowskiego terroru oraz liberalizacją polityki kulturalnej oraz społecznej. Odwilż w ZSRR wpłynęła na wypadki w Polsce i na Węgrzech, na które Chruszczow reagował ze specyficzną dla siebie dwoistością – podczas gdy tak zwany polski październik zakończono kompromisem, to na Węgrzech doszło do pacyfikakacji demonstrujących przez Armie Czerwoną.

Kolejnym etapem opisanego procesu był z kolei XXII Zjazd KPZR w roku 1961. Wówczas Chruszczow ponownie zwrócił się z oskarżeniami pod adresem Stalina, mianowicie – o spowodowanie stanu zacofania ZSRR względem zachodniego kapitalizmu. Następnie rozpoczął w ślad za tym kolejną falę aktów destalinizacji. Podjęto wówczas na przykład decyzje m.in. o zmianie nazwy miasta dotąd noszącego nazwę Stalingrad na Wołgograd, oraz pod presją tej atmosfery usunięto zwłoki Stalina z mauzoleum Lenina na Placu Czerwonym.

W polityce zagranicznej zaznaczył się specyficzny dyskurs, bowiem Chruszczow starał się balansować między ideą tak zwanego „pokojowego współistnienia” a zdecydowanymi próbami uzyskania przewagi w na dobre trwającej zimnej wojnie – zwłaszcza wobec poczynań USA. Próbował np. umieścić na Kubie głowice nuklearne z rakietami ziemia – ziemia, lecz inicjatywę tą zarzucił pod presją wywartą wtedy przez Stany Zjednoczone.

Za czasów jego panowania powstał w Niemczech Mur Berliński, doszło też do kryzysu związanego ze strąceniem przez obronę powietrzną ZSRR amerykańskiego samolotu zwiadowczego typu U-2 (nad Swierdłowskiem). Zwłaszcza słynne zostało wystąpienie Chruszczowa na plenum ONZ 12 marca 1960, podczas którego Chruszczow zdjął but, a następnie zaczął nim uderzać w pulpitet mównicy.

Natomiast jego rządy zakończył spisek, okazało się – najbliższych współpracowników. Po odsunięciu go od władzy, Chruszczow zamieszkał w w daczy pod Moskwą, dyktując tam swoje pamiętniki, które ukazały się później na Zachodzie.

Ciekawostki o Nikicie Chruszczowie

• Zdobył tytuł Człowieka Roku 1957 jaki to przyznaje magazyn „Time”.
• Na emeryturze w swej daczy pod Moskwą popadł Chruszczow w głęboką depresję. Bliscy wspominali później, że bardzo często popadał w stany zamyślenia, często też płakał. Czuł się outsiderem. By przemóc ten stan, Chruszczow zaczął czytywać prasę zachodnią i kopać w ogródku. Miał później stwierdzić wielokrotnie, że nie mieści mu się w głowie jak bardzo system ZSRR zniewala pojedynczego człowieka – i że jest to zdecydowanie wbrew naturze.
• Był generałem porucznikiem Armii Czerwonej.
• Na plenum Zgromadzenia Ogólnego ONZ 12 marca 1960, Chruszczow w odpowiedzi na oskarżenia ZSRR o połykanie państw satelickich, zdjął but, a następnie zaczął nim zdecydowanie uderzać w mównicę.

Cytaty Nikity Chruszczowa

„Komitet Centralny Partii rozpatrzył ostatnio, zwłaszcza po zdemaskowaniu bandy Berii, szereg spraw sfabrykowanych przez tę bandę. Odsłonił się przy tym bardzo brzydki obraz brutalnej samowoli związanej z niewłaściwym postępowaniem Stalina. Jak dowodzą fakty, Stalin, korzystając ze swej nieograniczonej władzy, pozwalał sobie na wiele nadużyć, działając w imieniu KC, nie pytając o zdanie członków KC i nawet członków Biura Politycznego KC, częstokroć nie powiadamiając ich o swoich indywidualnie podejmowanych decyzjach w bardzo ważnych sprawach partyjnych i państwowych.”

„Kult jednostki przybrał tak potworne rozmiary głównie dlatego, że sam Stalin wszelkimi sposobami popierał gloryfikację swej osoby.”

„Nasuwa się pytanie, dlaczego Beria, który likwidował dziesiątki tysięcy działaczy partyjnych i radzieckich nie został zdemaskowany za życia Stalina? Nie został zdemaskowany wcześniej, ponieważ umiejętnie wykorzystywał słabe strony Stalina, podsycając w nim podejrzliwość, we wszystkim dogadzał Stalinowi, działał przy jego poparciu.”

Źródła

https://biografia24.pl/nikita-chruszczow/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Nikita_Chruszczow
https://ciekawostkihistoryczne.pl/leksykon/nikita-chruszczow-1894-1971/
https://dzieje.pl/aktualnosci/rocznica-smierci-nikita-chruszczow