Jacek Kuroń

Jacek Kuroń (1934-2004) był polskim politykiem, jednym z przywódców opozycji w czasach PRL-u, historykiem, współzałożycielem KOR-u, dwukrotnym ministrem pracy i polityki socjalnej, a w latach 1989–2001 czterokrotnie posłem na Sejm. Był kawalerem Orderu Orła Białego.

Krótki życiorys Jacka Kuronia

Jacek Jan Kuroń (ur. 3 marca 1934 r. – zm. 17 czerwca 2004 r.) był jednym z demokratycznych przywódców opozycji w PRL. Był powszechnie znany jako „ojciec chrzestny polskiej opozycji”, podobnie jak Václav Havel w Czechosłowacji. Kuroń był wybitną polską postacią społeczną i polityczną, w dużej mierze odpowiedzialną za teoretyczne ruchy, które przełamały komunizm, ideologię, którą początkowo próbował zreformować. Jako pedagog i historyk najpierw postulował koncepcję zdecentralizowanego ruchu, który zakwestionowałby system totalitarny i jego kult osobowości.

Kuroń zaczynał jako działacz Związku Harcerstwa Polskiego, który starał się edukować młodych ludzi, którzy mieli zająć się przyszłością; później założył wraz z Antonim Macierewiczem Komitetem Obrony Robotników, popularny KOR, dużą organizację dysydencką, która została zastąpiona przez Solidarność w sierpniu 1980 r. Po zmianach w niepodległej już Polsce Kuroń kandydował na prezydenta popierany przez Jana Karskiego, służył także dwukrotnie jako minister pracy i polityki społecznej. Jacek Kuroń był ojcem szefa kuchni Macieja Kuronia.

Rozszerzona biografia Jacka Kuronia

Kim był Jacek Kuroń?

Kuroń urodził się w 1934 r. we Lwowie (obecnie Lwów, Ukraina), w rodzinie, która wspierała Polską Partię Socjalistyczną (PPS). W 1949 r. został członkiem Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej (ZMP). Od 1952 r. pracował jako pracownik etatowy w sekcji harcerskiej przy Związku Młodzieży Polskiej. W tym samym roku wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Następnie zaangażował się w ruchy społeczne, próbując wprowadzić więcej praw dla pracowników. Po transformacji politycznej i wprowadzeniu demokracji w Polsce Kuroń został ministrem pracy i polityki społecznej. Po długiej chorobie Kuroń zmarł w 2004 r. Jego pogrzeb odbył się 26 czerwca 2004 r. Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. W uroczystości wzięli udział bliscy przyjaciele, sympatycy, polska młodzież i dzieci. Chociaż Kuroń był ateistą, przedstawiciele wszystkich głównych wspólnot religijnych przybyli, aby okazać szacunek znanemu działaczowi humanitarnemu.

Wczesne działania społeczne i polityczne

W 1955 r. Powstał Klub Dyskusyjny Krzywe Koło (KK – Krzywe Koło). Jacek Kuroń i Karol Modzelewski byli jednymi z najwybitniejszych członków klubu. W 1957 r. Kuroń ukończył Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego. W 1964 roku wraz z Karolem Modzelewskim napisał „List otwarty do partii”. W liście tym skrytykował nową klasę rządzącą i biurokratyczną. Zasugerował zastąpienie istniejącego systemu demokracją robotniczą, w tym zorganizowanie referendum, zgodnie z którym zapadną ważne decyzje dotyczące podziału dochodu narodowego. Bezpośrednim celem było uzyskanie zgody wszystkich pracowników na podejmowanie decyzji dotyczących planów gospodarczych. Krytyka Kuronia była ściśle związana z ideami marksizmu i trockizmu. W 1965 r. został on skazany na trzy lata więzienia za napisanie tegoż „Listu otwartego do partii”. Kuroń wyzywająco zaśpiewał w sądzie „The Internationale”. Więziony w Wronkach, został zwolniony w 1967 r., lecz wkrótce został ponownie aresztowany. W 1968 r. Kuroń został skazany na trzy i pół roku więzienia za organizowanie strajków studenckich podczas wydarzeń marcowych. W 1975 roku pomógł zorganizować protest przeciwko przejściu poprawek do Konstytucji PRL. Po rozprawie rządzących wtedy w PRL-u ze strajkami i uwięzieniu strajkujących robotników, w czerwcu 1976 r. Kuroń wraz z Antonim Macierewiczem został współzałożycielem KORu, czyli Komitetu Obrony Robotników, organizacja obywatelskiej, która następnie utorowała drogę Solidarności. Natomiast kolebka Solidarności powstała 29 kwietnia 1978 r. po tym, jak Krzysztof Wyszkowski przekonał Kuronia, że ​​robotnicy potrzebują własnego głosu.

Podczas strajków w lipcu i sierpniu 1980 r. Kuroń zorganizował sieć informacyjną dla pracowników w całym kraju. Wkrótce po rozpoczęciu okupacji stoczni gdańskiej w sierpniu 1980 r. Kuroń został ponownie uwięziony, ale został zwolniony z innymi dysydentami, w tym Adamem Michnikiem, jeszcze przed podpisaniem porozumienia gdańskiego z 31 sierpnia 1980 r., które to przyznawało robotnikom opozycji prawo do tworzenia niezależnych związków. We wrześniu 1980 r. Jacek Kuroń został doradcą Komitetu Założycielskiego Solidarności. Do tego czasu zmienił pomysły zawarte w „Liście otwartym do partii” na „rewolucję samoograniczającą się”. 13 grudnia 1981 r. wprowadzono stan wojenny w Polsce, a jego działalność została ograniczona. W 1982 roku, oskarżony o próby zniszczenia systemu politycznego, Kuroń został aresztowany. Dwa lata później został ułaskawiony i zwolniony z więzienia.

Jako członek opozycji Kuroń używał pseudonimów – Maciej Gajka i Elżbieta Grażyna Borucka lub EGB.

Transformacja i polityka w latach 90.

W 1988 r. władze rozpoczęły poważne rozmowy z opozycją. Polskie rozmowy okrągłego stołu odbyły się w Warszawie od 6 lutego do 4 kwietnia 1989 r. Reprezentacją opozycji był Jacek Kuroń. Wybory z 4 czerwca 1989 r. przyniosły Solidarności 99% miejsc w Senacie i dopuszczalną maksymalną liczbę miejsc w Sejmie (35% ogółu). Wkrótce zniesiono także przyjęty podział „65-35”, co pozwoliło na pierwsze naprawdę wolne wybory do Sejmu.

W latach 1989-1990 i 1992-1993 Jacek Kuroń był ministrem pracy i polityki społecznej. Od 1989 do 2001 był członkiem polskiego parlamentu. Należał do następujących partii: Opozycyjny Klub Parlamentarny, Unia Demokratyczna oraz Unia Wolności. W wyborach w 1995 r. Kuroń kandydował na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Przy wsparciu 9,2% Kuroń zajął trzecie miejsce.

Nagrody

Prace Kuronia zostały docenione nie tylko w Polsce, ale także w wielu innych krajach europejskich. W 1998 r. otrzymał polski Order Białego Orła, Francuski Legion Honorowy, Niemiecki Federalny Krzyż Zasługi, Ukraiński Order Jarosława Mądrego, Litewski Order Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina. 4 kwietnia 2001 r. Jacek Kuroń został 645. laureatem Orderu Uśmiechu. Nagroda ta jest przyznawana honorowym osobom dorosłym, które wniosły znaczący wkład w szczęście i dobre samopoczucie dzieci. Tę samą nagrodę otrzymał 14. Dalajlama, przyjaciel Jacka Kuronia.

Zaangażowanie społeczne

W 2000 roku Kuroń i jego żona Danuta założyli Wspólny Uniwersytet Jana Józefa Lipskiego w Teremiskach. Następnie został pierwszym dziekanem nieformalnego uniwersytetu.

W ostatnich latach życia Kuroń bardzo krytycznie ocenił społeczne i ekonomiczne wyniki transformacji z 1989 roku. Wśród innych książek i artykułów prasowych na uwagę zasługują dwa jego artykuły: „Akcja” i „Republika dla moich wnuków”. W tym ostatnim Kuroń mocno skrytykował neoliberalizm, który pogłębia podziały społeczne i wyobcowanie klasy politycznej. Kuroń opowiedział się za ruchami społecznymi i edukacją. Jego ostatnie publiczne wystąpienie w kwietniu 2004 r. było skierowane do alterglobalistów, protestujących przeciwko Światowemu Forum Ekonomicznemu w Warszawie. Powiedział: „To wy, drodzy przyjaciele, musicie wykonywać działania, których współczesne elity polityczne nie mogą wykonać: musicie tworzyć nowe koncepcje współpracy społecznej, realizować ideały wolności, równości i sprawiedliwości społecznej”.

Ciekawostki o Jacku Kuroniu

• Polski zasiłek dla bezrobotnych jest potocznie nazywany przez Polaków kuroniówką a to w hołdzie spuściźnie Jacka Kuronia jako Ministra Polityki Społecznej.
• Jacek Kuroń był dumnym właścicielem żółtego termosu. Wiele osób spekulowało na temat jego zawartości. Niektórzy twierdzili, że zawiera whisky. Doszli do tego wniosku, ponieważ Kuroń, w przeciwieństwie do innych polityków, był bardzo bezpośredni i szczery. Zagadkę żółtego termosu odkrył w swej książce Wojciech Orliński. Orliński miał okazję skosztować zawartości termosu. Ku jego wielkiemu zaskoczeniu płyn, od którego uzależniony był Kuroń, nie był napojem alkoholowym, ale wyjątkowo mocną herbatą. Żółty termos towarzyszył Kuroniowi w jego ostatniej podróży.

Cytaty Jacka Kuronia

„Ale pamiętajmy, że w treści każdej religii zawarte jest coś w rodzaju miłości do bliźniego (w religii chrześcijańskiej oczywiście najmocniej). I to może być pomost – zbliżenie, choć bywa, że jest dokładnie odwrotnie.”

„Obowiązkiem ludzi myślących jest przeciwstawianie się wszelkim formom nietolerancji i solidarność z tymi, których dotyka nietolerancja.”

„Wydaje się, że od wielu lat nie było w kraju grupy przestępczej, składającej się z ludzi o takim poziomie intelektualnym, która by opracowała program, zawierający tak szczególnie nienawistne w stosunku do ustroju socjalistycznego tezy i sformułowania.”

Źródła

Zdjęcie pochodzi z portalu wikipedia.org. Autorem jest Andrzej Iwański. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY-SA 3.0.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Jacek_Kuro%C5%84
https://biografia24.pl/jacek-kuron/
https://dzieje.pl/postacie/jacek-kuron
https://pl.wikiquote.org/wiki/Jacek_Kuro%C5%84