Erwin Rommel

Erwin Rommel (ur. 1891 – zm. 1944), był niemieckim marszałkiem polowym, który stał się najbardziej popularnym generałem niemieckim, zyskując otwarty szacunek swoich wrogów dzięki spektakularnym zwycięstwom jako dowódca Afrika Korps podczas II wojny światowej.

Krótki życiorys Erwina Rommla

Urodził się 15 listopada 1891 w Heidenheim an der Brenz. Początkowo nic nie wskazywało, że zostanie wojskowym. Tymczasem Erwin Rommel został zasłużonym oficerem I wojny światowej. W 1937 r. opublikował swoją klasyczną książkę o taktyce wojskowej „Piechota atakuje”, czerpiąc ze swoich doświadczeń z I wojny światowej. W czasie II wojny światowej wyróżnił się jako dowódca 7. Dywizji Pancernej podczas inwazji na Francję w 1940 r. Jego przywództwo nad siłami niemieckimi i włoskimi w kampanii północnoafrykańskiej ugruntowało jego reputację jako jednego z najzdolniejszych dowódców zagonów pancernych, zyskując przydomek der Wüstenfuchs, „Lis pustyni”. Wśród swoich brytyjskich przeciwników miał reputację całkiem rycerską, a jego zwrot „wojna bez nienawiści” został użyty do opisania kampanii w Afryce Północnej. Później dowodził siłami walczącymi z aliancką inwazją na Normandię w czerwcu 1944 r.

Rommel popierał przejęcie władzy przez nazistów, chociaż jego niechętne stanowisko wobec antysemityzmu i nazistowskiej ideologii pozostają przedmiotem dyskusji wśród uczonych. W 1944 r. Rommel został zamieszany w spisek z 20 lipca mający na celu zamordowanie Hitlera. Ze względu na status Rommla jako bohatera narodowego Hitler chciał go wyeliminować po cichu, zamiast natychmiast go stracić jak innych spiskowców. Rommel miał wybór – popełnienie samobójstwa w zamian za zapewnienie, że jego reputacja pozostanie nienaruszona i że jego rodzina nie będzie prześladowana po jego śmierci, albo szybki proces, który doprowadzi do jego hańby i egzekucji; wybrał zatem to pierwsze i popełnił samobójstwo przy użyciu pigułki z cyjankiem 14 października 1944 w Herrlingen. Rommel otrzymał pogrzeb państwowy i ogłoszono, że uległ kontuzjom z powodu uderzenia bomb w jego samochód służbowy w Normandii.

Rozszerzona biografia Erwina Rommla

Wczesne życie, wczesna kariera

Ojciec Rommla był nauczycielem, podobnie jak jego dziadek, a jego matka była córką wyższego urzędnika. Rommel w szkole był dzieckiem ze średnią ocen na poziomie „dostatecznym”, jednak przejawiał zdolności przywódcze oraz niezwykły zmysł do majsterkowania (zbudował np. szybowiec o rozmiarach normalnego samolotu).

Kariera oficera armii niemieckiej zaczęła być szczególnie modna, nawet wśród południowych Niemców z klasy średniej, a to zwłaszcza jeśli mowa o porządku, który wyrósł na ustanowieniu Cesarstwa Niemieckiego w 1871 r.; dlatego, pomimo braku tradycji wojskowej w jego rodzinie, Rommel w 1910 r. wstąpił do 124 Pułku Piechoty Wirtembergii jako kadet oficerski.

Podczas I wojny światowej Rommel walczył jako porucznik we Francji, Rumunii i we Włoszech. Jego głębokie rozumienie współpracowników i podwładnych, do tego niezwykła odwaga i naturalny dar przywództwa dość wcześnie zapowiadały wspaniałą karierę. W armii prusko-niemieckiej kariera w sztabie generalnym była normalną drogą do awansu, ale Rommel odmówił pójścia tą drogą. Zarówno w Reichswerze Republiki Weimarskiej, jak i w Wehrmachcie Adolfa Hitlera pozostawał w piechocie jako oficer pierwszej linii. Podobnie jak wielu wielkich generałów, Rommel miał wyraźny talent do nauczania, został więc powołany na stanowiska różnych formacji wojskowych zajmujących się nauczaniem osób wcielonych do armii. Jego doświadczenia bojowe zdobyte podczas I wojny światowej, w połączeniu z jego autorskimi pomysłami na szkolenie młodych żołnierzy w myśleniu i działaniu wojskowym, stanowiły główne elementy jego wojskowego podręcznika zatytułowanego „Piechota atakuje” (1937), który zyskał spory szacunek w tej branży i pozostaje biblią piechoty do dziś.

W 1938 r., czyli po aneksji Austrii przez Niemcy, pułkownik Rommel został mianowany komendantem szkoły oficerskiej w Wiener Neustadt pod Wiedniem. Na początku II wojny światowej został natomiast mianowany dowódcą wojsk strzegących kwatery głównej Führera i za sprawą tego mógł osobiście poznać się z Hitlerem. Szansa, by Rommel udowodnił, że jest dowódcą wielkiego formatu, przyszła w lutym 1940 r., kiedy objął dowodzenie 7. Dywizją Pancerną. Nigdy wcześniej nie dowodził jednostkami pancernymi, ale szybko pojął ogromne możliwości zmechanizowanych i opancerzonych formacji w roli ściśle ofensywnej. Jego atak na francuskie wybrzeże kanału La Manche w maju 1940 r. był pierwszym dowodem jego odwagi i niezwykłej inicjatywy.

Dowódca Afrika Korps

Niecały rok później, w lutym 1941 r., Erwin Rommel został mianowany dowódcą wojsk niemieckich wysłanych w celu udzielenia pomocy pokonanej armii włoskiej w Libii. Pustynie Afryki Północnej stały się miejscem jego największych sukcesów. W północnoafrykańskim teatrze wojny „Lis pustyni”, jak go nazywali zarówno przyjaciele, jak i wrogowie, a to z powodu zuchwałych ataków z zaskoczenia, zyskał Rommel znakomitą reputację, aby wkrótce również Hitler, pod wrażeniem tychże sukcesów, awansował go na stanowiska marszałka.

Rommel miał jednak trudności z kontynuowaniem tych sukcesów. Afryka Północna była, zdaniem Hitlera, jedynie „efektem ubocznym”. Niemniej jednak, pomimo rosnących trudności w zaopatrzeniu oraz próśb Rommla o wycofanie wyczerpanych wojsk, latem 1942 r. Hitler nakazał mu atak na Kair i Kanał Sueski. Rommel i jego niemiecko-włoska armia pomimo wielu sukcesów zostali zatrzymani w końcu przez Brytyjczyków pod El-Alamein (Egipt), 60 mil (100 km) od Aleksandrii. W tym czasie Rommel zdobył zdumiewającą popularność w świecie arabskim, gdzie był uważany za „wyzwoliciela” spod rządów brytyjskich. W Niemczech tymczasem ministerstwo propagandy przedstawiało go jako niezwyciężonego „marszałka ludu” (Volksmarschall). Ale ofensywa na Egipt przeciążyła jego zasoby. Pod koniec października 1942 r. Rommel ostał pokonany w drugiej bitwie pod El-Alamein i musiał wycofać się do niemieckiego przyczółka w Tunisie. W marcu 1943 r. Hitler nakazał mu powrót do domu.

Normandia i spisek

W 1944 r. Rommelowi powierzono obronę francuskiego wybrzeża Kanału La Manche przed inwazją aliantów. Mistrz wojny, jak też go nazywano, rozwinął wówczas niezwykłą pomysłowość w wznoszeniu obiektów obrony wybrzeża. Na podstawie swoich doświadczeń w Afryce Północnej, a głównie na bazie interwencji powietrznych Aliantów, Rommel uważał, że jedyna skuteczna obrona plaż polega na walce wszelkimi dostępnymi środkami. W tym celu odważnie zalecił rozmieszczenie sił rezerwowych bezpośrednio za regularnymi formacjami działającymi w ramach obrony wybrzeża, aby skutecznie kontratakować wroga. Jego przełożeni, zwłaszcza Gerd von Rundstedt, odmówili jednak wykonania tych rozwiązań, skuteczniej niż Rommel nalegając na bardziej tradycyjne rozmieszczenie rezerw za liniami, rzekomo maksymalizując potencjalny zasięg ruchu sił po ujawnieniu się miejsca inwazji. To nieporozumienie i swoisty dysonans, osłabiły, jak się wkrótce okazało, skuteczność niemieckiej obrony.

W pewnym momencie w 1944 r. Erwin Rommel zaczął wątpić w ostateczne perspektywy Niemiec w teatrze II wojny i w zdolności Hitlera do zmierzenia się z rzeczywistością i zawarcia pokoju z mocarstwami zachodnimi. Wiosną 1944 r. niektórzy przyjaciele Rommla, którzy dołączyli do tajnej opozycji wobec Hitlera, zasugerowali mu, że jego obowiązkiem jest objęcie funkcji głowy państwa po obaleniu Hitlera. Rommel nie odrzucił tej sugestii, ale ludzie, którzy chcieli wyciągnąć Niemcy z wojny, nigdy nie ujawnili Rommlowi swych planów zamordowania Hitlera. Wiedzieli, że Rommel nie zaakceptuje idei morderstwa dla celów politycznych. Kiedy rozpoczęła się inwazja Aliantów w Europie, Rommel kilkakrotnie próbował wskazać Hitlerowi, że wojna została przegrana i że powinien pogodzić się z mocarstwami zachodnimi.

17 lipca 1944 r., u szczytu działań inwazyjnych, samochód Rommla został zaatakowany przez brytyjskie bombowce myśliwskie i zjechał z drogi. Pojazd wykonał salto i Rommel musiał zostać hospitalizowany z poważnymi obrażeniami głowy. W sierpniu ’44 wyzdrowiał na tyle, że mógł wrócić do domu, by wreszcie odpocząć. W międzyczasie, po nieudanej próbie zamachu na życie Hitlera 20 lipca 1944 r., kontakty Rommla ze spiskowcami wyszły na jaw. Hitler nie chciał, aby „marszałek ludu” pojawił się przed sądem jako jego wróg, a tym samym by został zabrany na szubienicę. Wysłał za to do Rommla dwóch generałów, by zaoferowali mu rozwiązanie przy pomocy trucizny, z zapewnieniem, że jego imię i nazwisko jego rodziny pozostaną nieskalane, jeśli tylko uniknie procesu. 14 października Rommel połknął truciznę, kończąc w ten sposób życie. Później został pochowany z pełnymi honorami wojskowymi. Zostawił po sobie żonę i syna.

Ciekawostki o Erwinie Rommlu

• Rommel stał się prawdziwym bohaterem zarówno w alianckiej, jak i nazistowskiej propagandy oraz bohaterem w powojennej kulturze popularnej, a wielu autorów uważa go za apolitycznego, błyskotliwego dowódcę i ofiarę Trzeciej Rzeszy, chociaż niektórzy autorzy wciąż kwestionują tę ocenę. Reputacja Rommla w prowadzeniu czystej wojny została wykorzystana w interesie zachodnioniemieckich zbrojeń i pojednania między byłymi wrogami – Zjednoczonym Królestwem i Stanami Zjednoczonymi z jednej strony, a nową Republiką Federalną Niemiec z drugiej. Kilku byłych podwładnych Rommla, zwłaszcza jego szef sztabu Hans Speidel, odegrało kluczową rolę w niemieckim uzbrojeniu i integracji z NATO w okresie powojennym. Największa baza wojskowa armii niemieckiej, Rommel Barracks, została jak widać nazwana na jego cześć.
• Rommel próbował przekonać Hitlera, że wojna jest już przegrana i należy w związku z tym dążyć do porozumienia z aliantami. Nigdy jednak nie dołączył do spisku na jego życie.
• Za swoje zasługi w I wojnie światowej Rommel otrzymał między innymi najwyższy niemiecki order wojskowy Pour le Mérite.
• To Brytyjczycy obdarzyli Rommla zaszczytnym przydomkiem „Lis Pustyni”.
• Był komendantem Kwatery Głównej Adolfa Hitlera.
• Dzięki poświęceniu swojego życia, jego syn mógł doczekać Niemiec demokratycznych.
• Erwin Rommel jest uważany do dziś za swoistą białą kartę na czarnym tle nazistowkich Niemiec. Jakkolwiek służył reżimowi zbrodniczemu, to jednak on propagował hasło „wojny bez nienawiści”.

Cytaty Erwina Rommla

„Wojna zostanie wygrana lub przegrana na plażach. Będziemy mieli tylko jedną szansę zatrzymania przeciwnika, właśnie wtedy, kiedy on będzie walczył w wodzie, aby wydobyć się na brzeg.”

„Lepiej mieć jedną dywizję w miejscu lądowania niż trzy dywizje w trzy dni później.”

„Ażeby wywołać złudzenie potęgi naszych sił, postanowiłem skonstruować w odległych o pięć kilometrów od Trypolisu warsztatach sporą ilość fałszywych czołgów. Zamontowane na podwoziach od Volkswagena do złudzenia przypominały prawdziwe kolumny wojsk pancernych.”

Źródła

Zdjęcie pochodzi z portalu wikimedia.org. Autorem jest Otto. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY-SA 3.0 DE.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Erwin_Rommel
https://www.britannica.com/biography/Erwin-Rommel/Normandy-and-conspiracy
https://ciekawostkihistoryczne.pl/leksykon/erwin-rommel-1891-1944/
https://pl.wikiquote.org/wiki/Erwin_Rommel