Wojciech Bogusławski

Wojciech Bogusławski (1757-1829) był polskim aktorem, śpiewakiem operowym, reżyserem, pisarzem, dramatopisarzem, tłumaczem, dyrektorem Teatru Narodowego w Warszawie oraz założycielem teatru w Kaliszu. Uznawany jest za ojca teatru polskiego.


Wojciech Bogusławski – życiorys

Wojciech Romuald Bogusławski herbu Świnka urodził się 9 kwietnia 1757 roku w miejscowości Glinno pod Poznaniem.

Przyszedł na świat jako pierworodny syn regenta ziemskiego Leopolda Andrzeja z Bogusławic, herbu Świnka (1723-1793) i Anny Teresy Linowskiej (1734-1770), córki Stanisława, podstolego wschowskiego.

Od 1769 roku kształcił w się w kolegium pijarów w Warszawie, a następnie w latach 1770-73 w szkołach krakowskich. Przebywał na dworze biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka.

W latach 1775-1778 służył w pułku gwardii pieszej litewskiej. Wstąpił tam jako kadet pułkowy, a opuszczał w randze podchorążego.

W 1778 roku trafił na scenę Teatru Narodowego, po zaledwie trzymiesięcznej nauce zawodu aktorskiego. Debiutował w komedii Amant, w roli autora i sługi oraz w operze Nędza uszczęśliwiona. W latach 1781-1782 występował w teatrze lwowskim.

W 1783 roku został dyrektorem Teatru Narodowego w Warszawie. Odtąd musiał wielokrotnie zabiegać o królewską łaskawość (najpierw Stanisława Augusta, potem króla pruskiego), zmagać się z właścicielami teatrów oraz walczyć o publiczność (i wpływy do kasy) z niemieckimi i włoskimi zespołami aktorów.

Dyrektorem Teatru Narodowego był do 1785 roku. Następnie w latach 1785-1789 prowadził własny teatr w Wilnie. W lutym 1790 roku na wezwanie Stanisława Augusta Poniatowskiego ponownie objął scenę warszawską, wystawiając patriotyczne sztuki.

W 1792 roku wystawił Henryk VI na łowach. W 1794 roku należał do sprzysiężenia kościuszkowskiego, wystawił 1 marca 1794 – Krakowiaków i Górali, co odegrało ważną rolę agitacyjną. 18 kwietnia podpisał Akt powstania, a 4 listopada opuścił Warszawę, ocalając majątek osobisty i teatralny.

W latach 1795-1799 prowadził własny teatr w Wilnie. Wielokrotnie wystawiał tam swoją operę Krakowiacy i Górale, która cieszyła się wielką popularnością.

W 1799 roku wrócił do Warszawy i do 1814 roku kierował Teatrem Narodowym w Warszawie. Z jego inicjatywy w 1811 roku powstała w Warszawie Szkoła Dramatyczna.

W 1801 roku wybudował z własnych funduszy teatr w Kaliszu, gdzie następnie prowadził działalność teatralną do 1823 roku.

W latach 1820-1823 wydał 12-tomowe Dzieła dramatyczne, zawierające utwory własne i tłumaczenia.

W 1824 roku zamieszkał w majątku Jasień (dzierżawa wieczysta). W listopadzie 1827 roku po raz ostatni wystąpił na scenie.

20 listopada 1827 wystąpił po raz ostatni na scenie w komedii Koszyk wiśni. W 1824 zamieszkał w majątku Jasień (wieczysta dzierżawa). Zmarł 23 lipca 1829 roku w Warszawie.

Wojciech Bogusławski – ciekawostki

W 1784 roku został inicjowany do masonerii.

Pewnego razu podczas przeprawy przez rzekę utonęły kostiumy członków jego trupy. Z kolei w 1794 roku, gdy uciekał z Warszawy na południe kraju, „aresztowano” na krótki okres czasu jego teatralne rękopisy.

Na scenie wielokrotnie prezentował utwory, które wywoływały patriotyczne wzruszenie.

Jako dyrektor i tłumacz posiadał wielkie wyczucie potrzeb publiczności, której regularnie dostarczał przekłady utworów, będących wówczas europejskimi przebojami. Dokładał wszelkich starań, aby każde przedstawienie posiadało wspaniałą scenografię oraz bogate kostiumy.

Jako dyrektor Teatru Narodowego kilkukrotnie stał na krawędzi bankructwa, potrafił jednak wydobyć się z opresji.

Był ojcem Stanisława Bogusławskiego (1804-1870), dziennikarza, aktora i komediopisarza, oraz dziadkiem Władysława Bogusławskiego (1839-1909), krytyka literackiego, muzycznego i teatralnego, nowelisty, tłumacza i reżysera.

Źródła

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Bogus%C5%82awski
„Sławni Polacy: Artyści”, Wydawnictwo Podsiedlik-Raniowski i Spółka

Grafika: Portret Wojciecha Bogusławskiego, litografia na papierze, 1830-1850, Seweryn Oleszczyński

Jak oceniasz ten artykuł?

Kliknij na gwiazdki i oceń. Twoja opinia jest dla nas ważna.

Średnia głosów to 5 / 5. Oddanych głosów: 1

Brak oddanych głosów. Bądź pierwszym, który oceni artykuł!

Przykro nam, że tak oceniłeś ten artykuł.

Pomóż nam usprawnić ten artykuł. Doceniamy konstruktywną krytykę.

W jaki sposób możemy poprawić ten artykuł?

Ciekawe artykuły