Tom Waits

Tom Waits, czyli Thomas Alan Waits (1949) jest amerykańskim wokalistą, kompozytorem, instrumentalistą, autorem tekstów, poetą i aktorem.

Tom Waits nagrywał swoją muzykę dla małych wytwórni. Gdy jakaś okazywała się „zbyt duża”, wtedy artysta przenosił swoją sztukę do innej. Nigdy nie występował w reklamach, ani nie tolerował wykorzystywania w nich swojej muzyki, uważając to za poniżające dla człowieka sztuki.

Tom Waits – życiorys

Thomas Alan Waits urodził się w ósmą rocznicę zbombardowania Pearl Harbor, czyli 7 grudnia 1949 roku, w Pomona, w Kalifornii. Tom jest Szkotem i Irlandczykiem od strony rodziny ojca i z pochodzenia Norwegiem od strony matki. On i jego dwie siostry dorastali przemieszczając się z miasta do miasta w Kalifornii. Jego rodzice, szkolni nauczyciele, rozwiedli się, gdy Tom miał 10 lat.

Tom wcześnie zainteresował się muzyką. Kompletował zwłaszcza teksty Boba Dylana. Przy łóżku trzymał notatnik i ołówek, żeby zapamiętywać słowa, które wymyślał w środku nocy. Jednocześnie uczył się grać na pianinie w domu sąsiada, a następnie samemu gry na gitarze.

Karierę rozpoczął we wczesnych latach 70. jako piosenkarz w postronnych barach. Początkowo pozostawał pod silnym wpływem pokolenia beat’ów, powieściopisarzy pokroju Jacka Kerouaca i Williama S. Burroughsa oraz poetów Allena Ginsberga i Charlesa Bukowskiego. Waits jest często porównywany do Charlesa Bukowskiego, będąc podobnym zarówno pod względem treści, jak i stylu życia.

Człowiek sztuki niszowej

Waits nie był w stanie utrzymać się ze swojej muzyki w latach 70., ponieważ jego klasyczna muzyka barowa, oparta na stylach prerocka, americana, bluesa oraz wodewilu nie była w modzie. Głos Waitsa był wtedy miękki, ciepły i czysty.

Waits później wpłynął na innych autorów piosenek, pomimo dość powiedzieć niewielkiego wsparcia w radiu i telewizji. W rzeczywistości jego piosenki są dzisiaj prawdopodobnie najlepiej znane szerokiej publiczności w postaci coverów bardziej znanych artystów, takich jak The Eagles, Bruce Springsteen i Rod Stewart. Chociaż albumy Waitsa odniosły mieszany sukces komercyjny w jego rodzinnych Stanach Zjednoczonych, czasami osiągały status sprzedaży złotych albumów w innych krajach.

Tekstowo utwory Waitsa są znane z klimatycznych przedstawień niszowych postaci i miejsc; śpiewa m.in. o przegranych na ulicach: alkoholikach, ćpunach, prostytutkach i wyrzutkach społecznych, choć w swoim repertuarze ma też bardziej konwencjonalne i wzruszające ballady.

Small Change

Niezliczone papierosy, galony alkoholu i wiele całonocnych przyjęć pozostawiły ślad na jego twarzy i głosie Jego nowszy, chrapliwy głos można po raz pierwszy usłyszeć na albumie „Small Change”. Ten charakterystyczny głos okazał się jego znakiem rozpoznawczym. To właśnie „Small Change” z sentymentalnymi balladami, barowo-jazzowym podejściem i historiami zorientowanymi na film noir okazały się największym komercyjnym sukcesem lat 70.

Waits później wypracował bardziej unikalny styl. Jego piosenki stały się bardziej szorstkie, z każdą nową płytą coraz bardziej surrealistyczne i eksperymentalne . Jego życie zaprowadziło go do nowych artystycznych wizji, na co wskazuje późniejszy kierunek, obrany na płycie „Alice”.

Małżeństwo inspirujące

Natomiast komponując ścieżkę dźwiękową do filmu „Ten od serca” („One From The Heart”) Francisa Forda Coppoli, Tom Waits spotkał Kathleen Brennan, swoją przyszłą narzeczoną. Pobrali się w 1980 roku – to ona pomogła mu rzucić picie i palenie. Od czasów tego małżeństwa wspólnie pracują nad jego albumami jako koproducenci i współautorzy. Trudno powiedzieć, która część należy do niej, a która do niego, ale łatwo zauważyć, że tworzą doskonały zespół. Do projektu zaangażował też najstarszego syna Casey’a, którego można usłyszeć na gramofonach i perkusji, nagranych do albumu Waitsa „Real Gone”.

Swordfishtrombones

Bez wątpienia jednym z największych sukcesów Waitsa był album „Swordfishtrombones” wydany w 1983 roku. Uderzył on w serca zarówno krytyków, jak i fanów. Waits osiągnął nowy poziom pisania piosenek i porzucił dawne konwencje. Wszystkie piosenki, czy to ballady, jive czy jazz, są grane w zupełnie inny sposób. Wydaje się, że Waits przejął muzyczne archetypy tych stylów i uczynił je swoimi własnymi. Tym niemniej wszystkie utwory utrzymane są w kwintesencji stylu Waitsa. Mają uderzającą surowość i słuchalność, stanowiąc podstawę jego sukcesu i późniejszej kariery.

Od płyty „Bad As Me” do muzikali

36 lat po wydaniu pierwszego albumu Waitsa, „Closing Time” (z 1973 roku), płyta „Bad As Me” stała się pierwszym albumem Waitsa lądującym w pierwszej dziesiątce w USA – wówczas to ten album zadebiutował na znakomitym 6. miejscu osiągając sukces sprzedażowy.

Pod koniec lat 80. Waits odkrył swoją kreatywność w komponowaniu muzikali. Jego pierwszy muzikal nosił tytuł „The Black Rider” będąc opartym na sztuce „Der Freischütz” Carla Marii von Webera. Historia przypomina nieco „Operę za trzy grosze” Kurta Weila i Bertholda Brechta oraz ducha lat 30. XX wieku. Spektakl po raz pierwszy został wystawiony w 1990 roku w teatrze Thalia w Hamburgu i od tego czasu był grany przez różne grupy teatralne na całym świecie.

Waits był także odpowiedzialny za dwa inne muzikale, które później stały się albumami wydanymi równolegle w 2002 roku. Jednym z nich był muzikal „Blood Money”. Ta ścieżka to jedno z najciemniejszych dzieł Waitsa. Z kolei drugi muzikal, oparty jest na klasycznej powieści dla dzieci Lewisa Carrolla „Alicja w Krainie Czarów”. Jego słynny „Alice” jest dziełem bardzo romantycznym, marzycielskim i delikatnym. O wyjątkowym zaiteresowaniu fanów świadczy fakt, iż bootlegi muzikalu „Alice” pojawiły się na długo przed ich oficjalnym wprowadzeniem do obiegu.

Na srebrnym ekranie

Tom jest także aktorem na koncie z 25 występami. Zagrał w „Draculi” Francisa Forda Coppoli, ale i niedawno pojawił się w filmie „Tygrys i śnieg” Roberta Benigniego. Zagrał także z dużymi sukcesami Nicka (diabła) w „The Imaginarium of Dr. Parnassus” Terry’ego Gilliama.

Prywatnie

Razem z żoną Kathleen Brennan Tom Waits mieszka w hrabstwie Sonoma w Kalifornii. Mają troje dzieci: Kellesimone (1983), Casey’a (1985) i Sullivana (1993). W ślad za urodzeniem dzieci Waits stawał się coraz bardziej niedostępny medialnie. Ochrona prywatności życia rodzinnego stała się dla niego bardzo ważna.

Ciekawostki o Tomie Waitsie

• Dwa teledyski Toma Waitsa wyreżyserował Jim Jarmusch: „It’s Alright with Me” (1990) oraz „I Don’t Wanna Grow Up” (1992).
• Tom Waits jest dwukrotnym laureatem prestiżowej muzycznej nagrody Grammy.
• Firma Frito-Lay wykorzystała w reklamie swojego produktu fragment utworu Toma Waitsa, pt. „Step Right Up”. Tom zaskarżył tą firmę otrzymując odszkodowanie.
• Tom Waits był nominowany do Oscara za ścieżkę dźwiękową do filmu Francisa Forda Coppoli „Ten od serca” z 1980 roku.
• 14 marca 2011 roku Tom został wprowadzony do Rock & Roll Hall of Fame przez Neila Younga.

Źródła

https://pl.wikipedia.org/wiki/Tom_Waits
https://en.wikipedia.org/wiki/Tom_Waits
https://www.last.fm/music/Tom+Waits/+wiki
https://www.filmweb.pl/person/Tom+Waits-8130/trivia
https://www.ultimate-guitar.com/articles/features/10_interesting_facts_about_tom_waits-66717