Stanisław Moniuszko


Stanisław Moniuszko przyszedł na świat w Ubielu 5 maja 1819 roku, zmarł w Warszawie 4 czerwca 1872. Był polskim kompozytorem, organistą, dyrygentem i pedagogiem. Zasłynął jako twórca oper, baletów, operetek i wielu pieśni.

Krótki życiorys Stanisława Moniuszki

Stanisław Moniuszko urodził się 5 maja 1819 roku w Ubielu. Zasłynął jako wybitny polski nauczyciel, organista i kompozytor, tworzył muzykę nacechowaną krajowym folklorem, która posiadając wplecione w swe kompozycje elementy o charakterze ludowym, oddaje znakomitą atmosferę czasów twórcy. Dzieła najsłynniejsze Moniuszki to opery, wśród nich takie jak choćby „Halka” czy wreszcie „Straszny dwór”. Już za życia Moniuszko doczekał się sławy, w szczególności sława jego dotyczyła krajów słowiańskiego kręgu cywilizacyjnego. Moniuszko był osobowością artystyczną, która wpłynąwszy na kształt polskiej opery odmieniła jej kondycje. Zasługą Moniuszki jest twórczość zawierająca 20 oper i wielu operetek. By dowieść tego wystarczy pewnie wspomnieć na przykład takie utwory jak „Ideał”, czy też „Nocleg w Apeninach”, ale i jest tu jego słynna „Loteria” oraz „Jawnuta”, „Nowy Don Quixote”, „Żółta szlafmyca”, „Woda cudowna”.

Biografia rozszerzona Stanisława Moniuszki

Droga i cel

Przyszedł na świat 5 maja 1819 roku w rodzinie szlacheckiej, na terenach należących dziś do Białorusi, w majątku Ubiel, mieszczącym się niedaleko Mińska. Ziemiańskie korzenie miał po ojcu, Czesławie Moniuszce, inaczej natomiast było w przypadku jego matki, z pochodzenia węgierki. Zdolności muzyczne przejawiał już we wczesnym dzieciństwie, w związku z czym mógł podążać w takim kierunku. Dorastał u boku uzdolnionej muzycznie matki, która na tyle, na ilebyło to możliwe, wspierała rozwój syna, przy czym godny odnotowania jest fakt, iż nie tylko on był w rodzinie uzolniony muzycznie, bowiem tak też było w przypadku jego kuzynostwa, które jego matka również przyuczała muzycznie. Z czasem jednak przyszedł czas na profesjonalizm, w tym celu Moniuszko został adeptem nauczyciela Augusta Freyera. Moniuszko uczył się w gimnazjum prowadzonym przez ojców Pijarów, później przeniósł się do Wilna celem dalszej edukacji, natomiast czas rozkwitu przypadł później, gdy zamieszkał w Wiedniu, tam też dorabiał jako korepetytor. Był w Wiedniu trzy lata, skąd wrócił jako profesjonalny organista, zostając kościelnym organistą i nauczycielem muzyki.

Życie w duchu pracy nad doskonałością

Przełom w życiu Moniuszki datowany jest na rok 1840. Wówczas to punktem orientacyjnym w życiu Moniuszki została Aleksandra Mullerówna. Z nią to też artysta ożenił się. Posag jaki wniosła do związku Aleksandra dało Moniuszce stabilność finansową, była bowiem dość posażna, aby jego życie finansowe uczynić choć trochę lżejszym. Razem doczekali się dziesięciorga dzieci. Wówczas poszerzyły się jego możliwości, mógł zatem podjąć się założenia chóru amatorskiego oraz Towarzystwa im. Św. Cecylii, które miało na uwadze szczególnej kondycje muzyki sakralnej.

Moniuszko rozpoczął europejskie podróże w roku 1858. Zapoznał się wówczas z kondycją opery światowej, czy też z muzyką Gounoda, Rossiniego i Aubera. Nawiązał też ścisłe związki koleżeńskie z niebagatelna osobą, jaką był sam Liszt. Po powrocie do kraju za miejsce swego stałego pobytu obrał Warszawe. Został tam operowym kapelmistrzem, a następnie mógł odnaleźć zatrudnienie, bowiem związał się z Instytutem Muzycznym. Nie ustrzegł się jednak tarapatów, bo takie też przyniosło dla niego powstanie styczniowe a związaną z nim cenzura, która objęła również jego opery, czy też szerzej jego utwory w ogóle. Miał się to jednak okazać tylko młyn na wodę jego twórczości w dłuższej perspektywie. Sława Moniuszki wzrastała ciągle, mógł za jej sprawą zostać twórcą uważanym za ściśle słowiańskiego, jako ten który sięga do dobrych korzeni kulturowych.

Zmarł nagle w Warszawie, 4 czerwca 1872 roku. W chwili śmierci miał zaledwie 53 lat. Pogrzeb Stanisława Moniuszki przerodził się w patriotyczny pochód ludzi, dla których był co najmniej nie obojętny. Ciało Moniuszki złożono, rzecz jasna, w Warszawie, na cmentarzu powązkowskim.

Twórczość Stanisława Moniuszki

Pośród polskich twórców, należy umieścić Moniuszkę w panteonie artystów z pewnością najwybitniejszych. Jego opery uznawane są za arcydzieła, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę czas, w których powstawały. Najsłynniejszym jego utworem jest bez wątpienia „Halka”, utwór napisany w w dwóch aktach w roku 1847. Premiera tego utworu miała miejsce w warszawskiej operze, a wykonana do libretta Włodzimierza Wolskiego. Grana następnie kolejno w miastach takich jak Kraków, Odessa, Praga, Lwów, Petersburg, Poznań, Moskwa, Wiedeń, Kijów, czy Lublana. Do oper Moniuszki, które odznaczają się szczególnie należą takie jak „Flis” z roku 1858, czy też jego „Hrabina”. Ale najsłynniejszym utworem, za sprawą którego jest twórcą rozpoznawalnym decyduje pewnie „Straszny dwór”, opracowany w roku 1865. W jego dorobku można rzecz jasna wymienić jeszcze wiele, bez wątpienia przykładem takim jest „Verbum nobile”, „Patria”, „Beata” i wiele innych. Stanisław Moniuszko napisał też przepiękne msze, między innymi „Litanie ostrobramskie” oraz „Ojcze nasz”.

Ciekawostki o Stanisławie Moniuszce

  • Po powrocie z Berlina zamieszkał w Wilnie, a jego działalność była tak przejmująca, że przyczyniła się wybitnie do ożywienia muzycznego środowiska wileńskiego.
  • Jego twórczość odznaczająca się sympatiami słowiańskimi znalazła wielu sympatyków w Rosji.
  • Po sukcesie jego opery pt. „Halka” powołany został na stanowisko pierwszego dyrygenta Opery Polskiej w Teatrze Wielkim w Warszawie.
  • Ograniczał się prawie wyłącznie do dyrygowania własnymi operami.
  • Jego uczniami byli m.in. Henryk Jarecki i Zygmunt Noskowski.
  • Muzyka Moniuszki zyskała szerokie uznanie zwłaszcza w społeczeństwie polskim. Uważa się ją powszechnie za wzór muzyki „słowiańskiej”.
  • Stanisław Moniuszko zmarł nagle na atak serca.

Cytaty Stanisława Moniuszki

„Ja nic nowego nie tworzę; wędruję po polskich ziemiach, jestem natchniony duchem polskich pieśni ludowych i z nich mimo woli przelewam natchnienie do wszystkich moich dzieł.”

„Pierwszą szkołą pojmowania muzyki były dla mnie Śpiewy historyczne Niemcewicza, wykonywane dziwnie miłym głosem przez moją Matkę”.

Źródła

  • https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Moniuszko-Stanislaw;3943021.html
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Moniuszko
  • https://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-moniuszko

Jak oceniasz ten artykuł?

Kliknij na gwiazdki i oceń. Twoja opinia jest dla nas ważna.

Średnia głosów to 3.4 / 5. Oddanych głosów: 5

Brak oddanych głosów. Bądź pierwszym, który oceni artykuł!

Przykro nam, że tak oceniłeś ten artykuł.

Pomóż nam usprawnić ten artykuł. Doceniamy konstruktywną krytykę.

W jaki sposób możemy poprawić ten artykuł?

Ciekawe artykuły