Samuel Beckett

Samuel Barclay Beckett (1906-1989) był irlandzkim dramaturgiem, prozaikiem i eseistą, autorem sztuki „Czekając na Godota”.

Samuel Beckett został w roku 1969 laureatem literackiej Nagrody Nobla. Literatura Becketta, odznaczająca się skrajnym pesymizmem wielokrotnie akcentującym bezcelowość ludzkiej egzystencji, jest świetnym znakiem kryzysu wartości czasów, w których przyszło pisarzowi żyć i tworzyć, a których wpływ wywarł na nim piętno w postaci przewlekłej choroby nerwowej.

Samuel Beckett – życiorys

Wczesne życie

Samuel Barclay Beckett urodził się 13 kwietnia 1906 roku w Dublinie, w Irlandii. Jego ojciec, William Frank Beckett, pracował w branży budowlanej, a jego matka, Maria Jones Roe, była pielęgniarką. Młody Samuel uczęszczał do Earlsfort House School w Dublinie, a następnie w wieku 14 lat poszedł do Portora Royal School, tej samej szkoły, do której uczęszczał Oscar Wilde. Uzyskał tytuł licencjata w Trinity College w 1927 roku. Odnosząc się do swojego dzieciństwa, Beckett zdiagnozował: „Miałem mały talent do szczęścia”. Już w młodości okresowo doświadczał ciężkiej depresji, która utrzymywała go w łóżku do południa. To doświadczenie wpłynęło później bezpośrednio na jego pisanie.

Początki kariery

W 1928 roku Beckett znalazł w Paryżu ze wszech miar mile wspominany później przez twórcę dom, gdzie poznał i został oddanym uczniem Jamesa Joyce’a. W 1931 roku wyruszył w burzliwą podróż po Wielkiej Brytanii, Francji i Niemczech. Pisał wiersze i opowiadania, ale i wykonywał dorywcze prace, aby się utrzymać. Podczas swojej podróży napotkał wiele osób, które zainspirowały niektóre z jego najciekawszych postaci. W 1937 roku Beckett osiadł w Paryżu. Wkrótce potem został dźgnięty nożem przez alfonsa po tym, jak odmówił suterenowi zapłaty. Podczas rekonwalescencji w szpitalu poznał Suzanne Dechevaux-Dumesnuil, studentkę fortepianu z Paryża. Oboje zostali towarzyszami swego życia, ostatecznie podejmując decyzję o ślubie. Tymczasem po spotkaniu ze swoim napastnikiem Beckett wycofał zarzuty, częściowo po to, by uniknąć problematycznego rozgłosu.

Bojownik ruchu oporu w czasie II wojny światowej

Podczas II wojny światowej irlandzkie obywatelstwo Becketta pozwoliło mu pozostać w Paryżu jako obywatelowi neutralnego kraju. W ruchu oporu jednak walczył do 1942 roku, kiedy członkowie jego grupy zostali aresztowani przez gestapo. On i Suzanne uciekli wówczas do strefy nieogarniętej działaniami militarnymi, gdzie spędzili czas do końca II wojny.

Po wojnie Beckett otrzymał Croix de Guerre (Złoty Krzyż Wojenny) za odwagę w uznaniu za udział we francuskim ruchu oporu. Osiadł w Paryżu i rozpoczął swój najbardziej płodny pisarsko okres. W ciągu pięciu lat napisał „Mercier i Camier” (1946), później swoją „Eleutherię” (1947), następnie „Czekając na Godota” (1952), „Końcówkę” (1957), w tym powieści jak „Malloy” (1951), „Malone umiera” (1951), a także „Nienazywalne” (1953), a oprócz tego dwie książki z opowiadaniami i książkę poświęconą krytyce.

„Czekając na Godota”

Pierwsza publikacja Becketta, „Molloy”, cieszyła się skromną sprzedażą, ale co ważniejsze, była chwalona przez francuskich krytyków. Wkrótce natomiast sztuka „Czekając na Godota” odniosła szybki sukces, wpierw w małym Theatre de Babylone, stawiając jednak Becketta w międzynarodowym centrum uwagi. Spektakl miał 400 przedstawień i cieszył się niezwykłym uznaniem krytyków.

Beckett pisał po francusku i angielsku, ale jego najbardziej znane prace, napisane między II wojną światową a latami 60. XX wieku, były napisane po francusku. Wcześnie zdał sobie sprawę, że jego pisanie musi być subiektywne i wynikać z jego własnych przemyśleń i doświadczeń. Oprócz tego prace Becketta pełne są aluzji do innych pisarzy, takich jak Dante, Rene Descartes i Joyce. Sztuki Becketta nie są pisane według tradycyjnych linii, z konwencjonalnymi odniesieniami do fabuły, czasu i miejsca. Zamiast tego autor „Godota” skupia się na podstawowych elementach ludzkiej kondycji w czarny, humorystyczny sposób. Ten styl pisania został nazwany przez Martina Esslina „Teatrem Absurdu”, nawiązując do koncepcji „absurdu” poety Alberta Camusa. Sztuki Becketta koncentrują się na ludzkiej rozpaczy i chęci przetrwania w beznadziejnym świecie, który nie pomaga w zrozumieniu sensu istnienia.

Późniejsze lata

Lata 60. były dla Becketta okresem zmian. Odniósł wielki sukces za sprawą swych przedstawień wystawianych na całym świecie. Przyszły zaproszenia na próby i do honorowych lóż, które zaowocowały w efekcie karierą reżysera teatralnego. W 1961 roku poślubił potajemnie Suzanne, która zajmowała się jego sprawami biznesowymi. W końcu na zlecenie BBC w 1956 r. pojawiły się propozycje pisania dla radia i kina.

Beckett kontynuował pisanie w latach 70. i 80., głównie w małym domu pod Paryżem. Tam mógł całkowicie poświęcić się swojej sztuce, unikając rozgłosu. W 1969 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla, choć odmówił przyjęcia jej osobiście, aby uniknąć przemówienia na uroczystościach. Nie należy go jednak uważać za samotnika. Często spotykał się z innymi artystami, uczonymi i wielbicielami, aby porozmawiać o swojej twórczości.

Śmierć

Pod koniec lat 80. Beckett podupadł na zdrowiu i przeniósł się do małego domu opieki. Suzanne, jego żona, zmarła w lipcu 1989 roku. Jego życie ograniczało się do małego pokoju, w którym przyjmował gości i pisał. Zmarł 22 grudnia 1989 r. w szpitalu na skutek chorób układu oddechowego – zaledwie kilka miesięcy po żonie.

Ciekawostki o Samuelu Beckecie

• Zmarł w Paryżu na skutek rozedmy płuc. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu Montparnasse.
• Był utalentowanym krykiecistą.
• Pracował jako pomocnik ds. formalnych Jamesa Joyce’a.
• Bawiła go złowieszcza data urodzenia – urodził się w Wielki Piątek, 13 kwietnia.
• W 1938 roku został dźgnięty nożem na ulicach Paryża i omal nie zginął. Po tym, jak odrzucił prośby alfonsa, mężczyzna zaatakował Becketta nożem. Rana była poważna – Beckett skończył z perforacją płuca – ale później odrzucił zarzuty przeciwko sutenerowi, częściowo dlatego, że podobała mu się odpowiedź mężczyzny, kiedy Beckett zapytał go, dlaczego go dźgnął, tamten odparł: „Je ne sais pas, monsieur. Je m’excuse ”(tj.„ Nie wiem, proszę pana. Przepraszam ”). Beckett uznał taką odpowiedź za fascynującą, przez co zapewne zasiliła ona swoją wymową późniejszy egzystencjalny smak jego pracy, która bada pozorną bezcelowość istnienia.

Źródła

https://pl.wikipedia.org/wiki/Samuel_Beckett
https://www.biography.com/writer/samuel-beckett
https://www.filmweb.pl/person/Samuel+Beckett-76154/trivia
https://interestingliterature.com/2015/04/five-fascinating-facts-about-samuel-beckett/
https://pl.wikiquote.org/wiki/Samuel_Beckett