Napoleon Bonaparte

Napoleon Bonaparte (1769 – 1821) był francuskim wojskowym, który zostając następnie Pierwszym Konsulem Republiki Francuskiej mógł mianować się cesarzem Francuzów, jednocząc przejściowo Europę kontynentalną pod swoimi rządami. Był m.in. królem Włoch i Związku Reńskiego.

Krótki życiorys Napoleona Bonaparte

Napoleon Bonaparte urodził się na Korsyce w roku 1769. Dzięki zaangażowaniu i wczesnym zwycięstwom Dyrektoriatu został I Konsulem Republiki Francuskiej. Już jako cesarz Francuzów, został również królem Włoch. Napoleon Bonaparte był wybitnym przywódcą, bowiem doceniali go nawet jego zapiekli wrogowie. We Francji z pewnością osiągnął status męża stanu i wielkiego reformatora prawa, któremu udało się okiełznać i usystematyzować kraj pogrążony w krwawej rewolucji. Tym nie mniej można również podnieść wiele argumentów stawiających go w bardzo niekorzystnym świetle, jak choćby zapędy dyktatorskie, dla wielu nieobliczalne i groźne. Trzymajmy się jednak faktów, bo i one mówią najlepiej kim był. Otóż generałem brygady został mając zaledwie 24 lata. Później podporządkował sobie Europę Zachodnią, lecz także miejsca takie jak Egipt, gdzie zdobył Kair. Malowidła, które przedstawiają koronację Napoleona na cesarza, na których sam siebie koronuje, oddają być może ducha pewnego egoizmu, natomiast faktem jest, że kampania rosyjska Napoleona miała wiele wspólnego z przerostem ambicji, bowiem musiał działać na zbyt wielu frontach naraz. Odniósł wiele zwycięstw, jednak w „bitwie narodów” pod Lipskiem tryumfowali jego wrogowie. Z zesłania na wyspę Elbę wrócił jeszcze na sto dni, by powtórzyć przegraną, tym razem pod Waterloo. Został zesłany na wyspę św. Heleny. Umarł w 1821 roku, w wieku 52 lat.

Biografia rozszerzona Napoleona Bonaparte

Zainteresowania wojskiem

Napoleon Bonaparte przyszedł na świat na Korsyce, a ściślej w miejscowości Ajaccio. Pochodził z rodziny szlacheckiej, lecz zubożałej, w której ojciec był adwokatem. Napoleon pobierając nauki zorientował się na karierę wojskową. Uczył się na początku w Brienne, w tamtejszej szkole wojskowej, a następnie w Paryżu, zostając wkrótce podporucznikiem artylerii. Był przy tym zwolennikiem idei niepodległości Korsyki. Natomiast wstępując do wojska francuskiego związał się raczej z polityką trójkolorowych. Pierwszym poważnym wydarzeniem było zdobycie Tulonu, w czym Napoleon miał swój walny udział. W roku 1794 został generałem brygady. Popierał wówczas Jakobinów, co miało wpływ na kształt jego dalszej kariery. Niestety dyktatura Jakobinów upadła, a w związku z tym Napoleon został pozbawiony wolności, lądując w więzieniu. Na szczęście dla niego, do władzy całkiem szybko doszedł Dyrektoriat i Napoleon wolność odzyskał – wrócił do wojska.

Ogromny talent

W roku 1795 Napoleon Bonaparte dowodził tłumieniem powstania rojalistycznego w stolicy. Następnie wziął udział w kampanii włoskiej. Toczył zatem krwawe boje z Austrią. Zyskiwał popularność, ponieważ zwycięstw przybywało, na przykład pod Rivoli, Arcole i Lordi. Rok 1797 oznaczał traktaty pokojowe w Campo Formio, w których warunki francuskie, czyli również Napoleona, zostały Austriakom podyktowane. Swoją drogą Napoleon forsował politykę tworzenia wokół Francji satelickich republik siostrzanych. Chciał podporządkować Francji Belgię, Holandię, czy też ziemie cysalpińskie, liguryjskie, helweckie, rzymskie, oraz partenopejskie. Następnie oddziały francuskie wylądowały w Egipcie, gdzie podjęły ciężkie boje z Anglikami. Opuścił niebawem swe zdziesiątkowane oddziały i wrócił do Paryża aby dokonać udanego zamachu stanu – przejmując rządy w miejsce skorumpowanego Dyrektoriatu. Dowiódł wówczas po raz pierwszy swego wielkiego talentu prawodawczego, bowiem ogłosił nową konstytucję. Jako naczelny wódz i konsul zdobył w swych rękach pełnię władzy. Ten sukces przypieczętował traktatami pokojowymi z Austrią i Anglią.

Francja cesarstwem jednego człowieka

W roku 1804 Francja została cesarstwem, na którego czele stanął wielki Napoleon Bonaparte. Rok później przypieczętował sukces zostając królem Włoch. Rok 1805 był nie mniej istotny, ponieważ pokonał pod Austerlitz koalicję antyfrancuską, która to bitwa nazywana została bitwą stulecia, nazywana nie bez przyczyny bitwą trzech cesarzy. Pokój w Preszburgu, dzisiejszej Bratysławie, zwiększył francuskie sukcesy terytorialne. W związku z postanowieniami Francja weszła w posiadanie Wenecji, następnie Trydentu, Tyrolu, czy też Istrii i Dalmacji. Zmusił w ten sposób Austrię by zrzekła się wpływów na terytorium Niemiec, gdzie Napoleon utworzył pod swoim protektoratem Związek Reński. Nie był to bynajmniej czas pokoju. Zawiązała się bardzo szybko kolejna koalicja przeciwko Francji. Napoleon przyjął wojnę atakując wojska pruskie, które uległy mu w roku 1806 pod Jeną i wreszcie pod Auerstedt. Zmierzył się też z wojskami rosyjskimi pod Iławą Pruską i Frydlandem w roku 1807 – odnosząc wybitne zwycięstwo. Wreszcie miał miejsce traktat w Tylży, którego postanowienia dyktowane przez Napoleona utworzyły Księstwo Warszawskie (terytorialnie złożone z ziem II i III zaboru pruskiego). Dla Napoleona wciąż nierozwiązanym problemem była Anglia, którą blokował kontynentalnie. Zaangażował się też w Hiszpanii, gdzie wojna trwała w latach 1808 – 1814. Natomiast rok 1809 był określony przez zwycięstwo Francji nad Austrią pod Wagram, zyskując kolejne terytoria nadadriatyckie.

Błąd decydujący o losach

Przyszedł w końcu czas kampanii przeciwko Moskwie. Początkowe sukcesy przemogły tam trudne warunki zimowe. W efekcie doprowadziły do odwrotu. Pomimo że Moskwa została zdobyta, polityka spalonej ziemi stosowana przez Rosjan przyniosła wyparcie wojsk francuskich ze względu na poważne problemy aprowizacyjne. Decydująca o losach Napoleona była Bitwa Narodów, czyli wielkie starcie pod Lipskiem, w roku 1813. Kolejne porażki wymusiły na Napoleonie abdykację. Został zesłany w roku 1814 na wyspę Elbę. Później miało miejsce jeszcze tak zwane sto dni Napoleona – wrócił bowiem do Francji aby powstać. Poniósł wówczas klęskę pod Waterloo. Dostał się do niewoli angielskiej i został zesłany na wyspę św. Heleny, gdzie zmarł w 1821 roku.

Niedościgniony strateg

Był niewątpliwie osobistością wybitną. Dyskusje historyków trwają do dziś, a dotyczą prób oszacowania wpływu, jaki Napoleon odcisnął w dziejach zarówno jemu współczesnych, jak i losach świata po nim. Za pewne był gigantem, charyzmatykiem, który potrafił wpływać na nastroje społeczne najlepiej z jemu współczesnych. Dla Francji rola historyczna Napoleona jest absolutna dokładnie tak, jak jego ówczesna władza. Inicjatywy prawodawcze Napoleona ujednoliciły Europę. Kodeks Napoleona wprowadzony na terytoriach mu podległych legł u podstaw nowej cywilizacji i kultury, która mogła dzięki temu zakończyć wreszcie dobę feudalną, rozpoczynając dzieje kwitnącej burżuazji, którą Marks określił mianem kapitalizmu.

Ciekawostki o Napoleonie Bonaparte

• Polacy w związku z jego osobą wiązali wielkie nadzieje niepodległościowe. Mówi się, że gdyby nie przegrana kampania rosyjska Napoleona, doszło by do odrodzenia Rzeczpospolitej.
• Cenił honor wysoko, co potrafili docenić nawet jego zapiekli wrogowie.
• Ciekawostką jest, iż Napoleon podpisał z papiestwem konkordat doceniając rolę Kościoła, mimo że uskuteczniał oświeceniowe wzorce laickie.
• Miał zdecydowanie ponadprzeciętną podzielność uwagi. Potrafił nie tylko dyktować naprzemiennie trzy listy naraz, ale rozgrywać naraz kilka partii szachów.
• Był piewcą kobiecego naturalizmu – w łóżku lubił kobiety niedomyte.
• Anglicy wiedząc że uwielbia szachy, próbowali zwabić w ten sposób Napoleona w pułapkę, by go porwać. Plan jednak zawiódł, ponieważ Anglików przejrzeli Polacy pracujący w najbliższym otoczeniu Napoleona.
• Jako Korsykanin był w szkole wojskowej przedmiotem kpin rówieśników. Trzymał się w związku z tym z boku, uważany nawet za outsidera.
• Hitler, Stalin oraz Napoleon, jakkolwiek źle brzmi to porównanie, liczyli sobie niemal tyle samo wzrostu – 169 cm.
• Napoleon Bonaparte jest bardzo często wymieniany wśród postaci, które wiedziały czym jest szybkie czytanie. Wiele źródeł wskazuje, że czytał z prędkością 2000 słów na minutę.
• W kuluarach życia politycznego Francji doby napoleońskiej krążyły plotki, jakoby cesarzowa Józefina dopuszczała się licznych zdrad.
• Ministrem spraw zagranicznych Francji czasów Napoleona był Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord – czyli krewniak cesarza. Historia pokazała, że za czasów Napoleona prowadził on podwójną, albo nawet potrójną grę, niejednokrotnie szkodząc interesom Francji.

Cytaty Napoleona Bonaparte

„Ciekawa byłaby książka, w której by nie było kłamstw.”

„Cnota jest dla kobiet tym, czym odwaga dla mężczyzn, pogardzam tchórzem i kobietą bez wstydu.”

„Co prawda, żeby umieć rozkazywać, trzeba się najpierw nauczyć słuchać, ale jeśli ktoś przez kilkadziesiąt lat umiał tylko słuchać, to już nie nadaje się do rozkazywania”.

Źródła

• „300 postaci które zmieniły historie Polski i świata”. Videograf II, Chorzów 2008
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Napoleon_Bonaparte
• „Historia dzieje nowożytne”. T. Cegielski, K. Zielińska, Warszawa 1997