Joseph Goebbels (ur. 1897 – zm. 1945) był niemieckim nazistowskim politykiem i ministrem propagandy Rzeszy od 1933 do 1945 r. Był jednym z najbliższych i najbardziej oddanych współpracowników Adolfa Hitlera.
Krótki życiorys Josepha Goebbelsa
Joseph Goebbels przyszedł na świat w 1897 roku w niemieckim miasteczku Rheyd. Znany jako nazistowski minister propagandy, czy też wysoki dygnitarz hitlerowski, był za pewne jednym z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera. Po jego śmierci na moment przejął funkcję kanclerza Rzeszy.
Edukację rozpoczął w parafialnej szkole katolickiej. Później poszedł do gimnazjum, a później zdołał dostać się na uniwersytet w Heidelbergu, aby tam uzyskać tytuł doktora filozofii. Od młodych lat był związany z ruchem narodowosocjalistycznym – w roku 1924 Goebbels wstąpił do NSDAP, aby 6 lat później zostać osobą kierującą nazistowską propagandą (od roku 1933 jako minister propagandy). Do swej dyspozycji miał wówczas wszystkie niemieckie media, wpływając na światopogląd wielu milionów Niemców. Organizował m.in. akcje szkalujące Żydów, w tym bojkot sklepów, nie wspominając już o paleniu literatury żydowskiej. Był jednym z inicjatorów „kryształowej nocy”, czyli pogromu Żydów. Był zwolennikiem wojny totalnej. Pod koniec wojny Adolf Hitler wyznaczył Josepha Goebbelsa na swojego następcę – został na krótko Kanclerzem Rzeszy. Zdając sobie sprawę z nieuchronnej porażki Niemiec Joseph Goebbels popełnił samobójstwo. Zmarł 1 maja roku 1945, w Berlinie.
Rozszerzona biografia Josepha Goebbelsa
Wczesne lata Josepha Goebbelsa
Paul Joseph Goebbels urodził się 29 października 1897 r. w niemieckiej miejscowości Rheydt, przemysłowym mieście na południe od Mönchengladbach, niedaleko Düsseldorfu. Jego rodzice byli rzymskokatolikami o dość skromnym pochodzeniu. Jego ojciec Fritz był niemieckim urzędnikiem fabrycznym; jego matka Katharina (z domu Odenhausen) urodziła się w Holandii.. Goebbels miał pięcioro rodzeństwa: Konrada (1893–1947), Hansa (1895–1949), Marie (1896–1896), Elżbietę (1901–1915) i Marię (1910–1949). W nawiążaniu do skromnego pochodzenia – w 1932 r. Goebbels opublikował broszurę odnośnie swojego drzewa genealogicznego, aby obalić pogłoski, że jego babka była pochodzenia żydowskiego.
W dzieciństwie Goebbels często chorował, co obejmowało zwłaszcza infekcje dróg oddechowych. Miał zdeformowaną prawą stopę, która zwróciła się do wewnątrz z powodu wrodzonej deformacji. Prawa stopa była grubsza i krótsza niż jego lewa stopa. Przeszedł nieudaną operację tejże stopy, aby naprawić ją tuż przed rozpoczęciem szkoły podstawowej. Goebbels nosił metalową klamrę i specjalne buty ze względu na skróconą nogę, chodził widocznie nieco utykając. Uniknął na tymże tle służby wojskowej podczas I wojny światowej.
Goebbels kształcił się w Christian Gymnasium, gdzie ukończył Abitur (egzamin wstępny na uniwersytet) w 1917 r. Był najlepszym uczniem w swojej klasie i otrzymał tradycyjny zaszczyt przemawiać podczas ceremonii wręczenia nagród. Jego rodzice początkowo mieli nadzieję, że zostanie katolickim księdzem, a i sam Goebbels poważnie to rozważał. Później studiował literaturę i historię na uniwersytetach w Bonn, Würzburgu, Fryburgu i Monachium, wspomagany stypendium Towarzystwa Albertus Magnus. W tym też czasie Goebbels zaczął dystansować się od kościoła.
Historycy, w tym Richard J. Evans i Roger Manvell, spekulują, że trwające całe życie dążenie Goebbelsa do posiadania wielu kobiet mogło rekompensować jego niepełnosprawność fizyczną. We Fryburgu poznał i zakochał się w Ance Stalherm, która była o trzy lata starsza. Przeniosła się do Würzburga, aby kontynuować naukę, podobnie jak Goebbels. W 1921 roku napisał pół-autobiograficzną powieść „Michael”, składającą się z trzech części, z których przetrwały tylko części I i III. Goebbels czuł w ten sposób, że pisze własną historię, mając na nią osobisty wpływ. Natomiast zawarte tam treści antysemickie i materiały o charyzmatycznym przywódcy mogły zostać dodane przez Goebbelsa krótko przed wydaniem książki w 1929 r., przez wydawnictwo Eher-Verlag, organ partii nazistowskiej. W 1920 r. tymczasem jego związek z Ance dobiegł końca. Rozpad związku sprawił, iż Goebbels myślami był bliżej samobójstwa.
Na uniwersytecie w Heidelbergu Goebbels napisał swoją pracę doktorską na temat Wilhelma von Schütza, nieletniego dramaturga romantycznego z XIX wieku. Miał wówczas nadzieję napisać swoją pracę pod nadzorem Friedricha Gundolfa, historyka literatury. Goebbelsowi nie przeszkadzało, że Gundolf był Żydem. Gundolf już nie uczył, więc skierował Goebbelsa do profesora Maxa Freiherra von Waldberga. Waldberg, także Żyd, zalecił, aby Goebbels napisał swoją pracę właśnie na temat Wilhelma von Schütza. Po złożeniu pracy i zdaniu egzaminu ustnego Goebbels uzyskał stopień doktora w 1921 r. Do 1940 r. napisał jeszcze 14 książek.
Goebbels wrócił następnie do domu i pracował jako prywatny nauczyciel. Znalazł także pracę jako dziennikarz pisząc do lokalnej gazety. Jego pisanie w tym czasie odzwierciedlało jego rosnący antysemityzm i niechęć do współczesnej kultury. Latem 1922 r. poznał i rozpoczął romans z Else Janke, nauczycielką. Po tym, jak ujawniła mu, że jest pół-Żydówką, Goebbels wypowiedział trzy słowa, mianowicie iż „zaklęcie zostało zniszczone”. Niemniej jednak widywał ją z przerwami do 1927 r. [25]
Przez kilka następnych lat starał się zostać publikowanym autorem. Jego pamiętniki, które rozpoczął w 1923 roku i kontynuował przez resztę życia, stanowiły ujście dla jego pragnienia pisania. Brak dochodów z jego dzieł literackich (napisał dwie sztuki w 1923 r., z których żadna nie została sprzedana) zmusił go do podjęcia pracy jako dzwoniącego na giełdzie papierów wartościowych, pracując też jako urzędnik bankowy w Kolonii, pracy, której nie znosił. Został zwolniony z banku w sierpniu 1923 r. i wrócił do Rheydt. W tym okresie czytał z zapałem i był pod wpływem dzieł Oswalda Spenglera, Fiodora Dostojewskiego i Houston Stewarta Chamberlaina, czyli urodzonego w Wielkiej Brytanii niemieckiego pisarza, którego książka „Podstawy dziewiętnastego wieku” (1899) była jednym ze standardowych dzieł skrajnej prawicy w Niemczech. Zaczął także studiować dzieła Karola Marksa, Friedricha Engelsa, Róży Luksemburg, Augusta Bebla i Gustava Noske. Według niemieckiego historyka Petera Longericha wpisy do pamiętnika Goebbelsa z końca 1923 r. do początku 1924 r. odzwierciedlały pisma mężczyzny, który był odizolowany, zajęty kwestiami „religijno-filozoficznymi” i pozbawiony orientacji. Wpisy w dzienniku z połowy grudnia 1923 r. pokazują, że Goebbels zmierzał w kierunku ruchowi ludowemu i nacjonalistycznemu.
Działacz partyjny i nazista
Wkrótce zasłynął ze swoich umiejętności mówienia publicznego i głębokiego oraz nieprzejednanego antysemityzmu, który był widoczny w jego publicznie wyrażanych poglądach. Opowiadał się za coraz ostrzejszą dyskryminacją, w tym za eksterminacją Żydów, walnie przyczyniając się do nadejścia Holokaustu.
Goebbels wstąpił do partii nazistowskiej w 1924 r. pracując z Gregorem Strasserem w północnym oddziale partii. Został mianowany Gauleiterem (liderem dzielnicy) w Berlinie w 1926 r., gdzie zaczął interesować się propagandą w celu promowania partii i jej programu. Po przejęciu władzy przez nazistów w 1933 r. Ministerstwo Propagandy Goebbelsa szybko zyskało władzę sprawując pełną kontrolę nad mediami, sztuką i przekazem informacji w Niemczech. Był szczególnie biegły w wykorzystywaniu stosunkowo nowych mediów radiowych i filmowych do celów propagandowych. Tematy propagandy partyjnej obejmowały antysemityzm, ataki na kościoły chrześcijańskie i (po rozpoczęciu II wojny światowej) próby kształtowania „aryjskiego” morale.
W 1943 r. Goebbels zaczął naciskać na Hitlera, aby ten wprowadził środki, które doprowadziłyby do wojny totalnej, w tym forsował politykę zamykania przedsiębiorstw, które nie są zdolne do działań na rzecz potrzeb wojennych, promował też wcielanie kobiet do zastępów siły roboczej i zaciąganie wszystkich mężczyzn do Wehrmachtu. Hitler ostatecznie mianował go Pełnomocnikiem Rzeszy do Wojny Totalnej 23 lipca 1944 r., przy czym Goebbels podjął w dużej mierze nieudane działania w celu zwiększenia liczby ludzi wcielonych do produkcji uzbrojenia i zasilania oddziałów Wehrmachtu.
Gdy wojna dobiegła końca, a nazistowskie Niemcy stanęły w obliczu porażki, Magda Goebbels i dzieci Goebbelsa dołączyły do niego w Berlinie. Przeprowadzili się do podziemnego schronu zwanego Vorbunker, części podziemnego kompleksu bunkrów Hitlera. Jak wiadomo, 22 kwietnia 1945 r. Hitler popełnił samobójstwo. Zgodnie z wolą Hitlera Goebbels zastąpił go na stanowisku kanclerza Niemiec; służył jeden dzień na tymże stanowisku. Następnego dnia bowiem zarówno Goebbels jak i jego żona popełnili samobójstwo, po tym, jak otruli sześcioro swych dzieci cyjankiem.
Ciekawostki o Josephie Goebbelsie
- Na cześć Adolfa Hitlera sześcioro dzieci Goebbelsa otrzymało imię rozpoczynające się na literę „H”.
- Od dziecka kulał, miał bowiem zdeformowana jedną nogę. Wg niektórych badaczy, Goebbels z powodu tegoż kalectwa był człowiekiem wyobcowanym i samotnym. Ubolewał tym bardziej, że z tego powodu nie przyjęto go do wojska w czasie działań I wojny światowej.
- Młody Goebbels uczęszczał do franciszkańskiej szkoły z internatem.
- Do dziś zastanawia wielu fakt, jak światłe w końcu społeczeństwo niemieckie mogło ulec propagandzie Goebbelsa.
- Pośród wielu życiowych pragmatyków w otoczeniu Hitlera, to Goebbels okazał się być prawdziwie fanatycznym nazistą.
- Został doktorem filozofii mając zaledwie 24 lata.
- Jego żona zabiła szóstkę swych dzieci i sama połknęła kapsułkę z trucizną. Goebbels następnie strzelił żonie w tył głowy, po czym sam się zabił.
Cytaty Josepha Goebbelsa
„Musi zostać zarządzony zakaz konsumpcji alkoholu. Jego złamanie powinno być karane dożywotnim wykluczeniem z ludzkiego społeczeństwa. Wieczorem popiłem sobie i następnego ranka miałem wyrzuty sumienia.”
„Nie da się opisać, ilu w Urzędzie Spraw Zagranicznych kręci się jeszcze Żydów, żydowskich krewnych, masonów, byłych członków partii Centrum i SPD-owców.”
„Niejaka panna Serda uwodzi narybek filmowy na sposób lesbijski. Führer jednak nie ma doprawdy ochoty, aby zajmować się tą sprawą. Jest zdania, że miłości lesbijskiej nie można w ogóle porównywać z homoseksualizmem.(…) Poza tym poleca mi, aby pannę Serdę usunąć z filmu.”
Źródła
Zdjęcie pochodzi z portalu wikimedia.org. Autorem jest Heinrich Hoffman. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY-SA 3.0 DE.
https://www.biography.com/political-figure/joseph-goebbelshttps://pl.wikipedia.org/wiki/Joseph_Goebbels
https://biografia24.pl/joseph-goebbels/
https://ciekawostkihistoryczne.pl/leksykon/joseph-goebbels-1897-1945/
https://pl.wikiquote.org/wiki/Joseph_Goebbels
Ciekawe artykuły
