Ignacy Mościcki

Ignacy Mościcki (1867-1946) był polskim chemikiem, politykiem i prezydentem Polski od 1926 do 1939 r. Był najdłużej pełniącym funkcje prezydenta w historii Polski.

Krótki życiorys Ignacego Mościckiego

Urodził się w Mierzanowie w 1867 roku. Początkowo Mościcki związany z ruchem socjalistycznym w zaborze rosyjskim. W latach 1912–1922 był profesorem na Politechnice Lwowskiej, autorem nowatorskiej metody wytwarzania kwasu azotowego z powietrza. Był wówczas też założycielem Unii Narodowo-Państwowej. Od 1925 jako rektor Politechniki Lwowskiej, a w latach w latach 1925–1926 był profesorem Politechniki Warszawskiej . W 1926 r. został wybrany Prezydentem RP, wybrany z kolei w 1933 na II kadencję. Blisko związany z obozem sanacyjnym – pod przewodnictwem Józefa Piłsudskiego. W 1927 był inicjował powstanie Państwowych Zakładów Związków Azotowych.

Po agresji ZSRR na Polskę Mościcki emigrował. Został internowany w Rumunii. 30 września 1939 jednak zrezygnował z prezydentury, wyznaczając na następcę Władysława Raczkiewicza. W grudniu 1939 władze rumuńskie zezwoliły na jego dalszą emigrację do Szwajcarii, gdzie Mościcki mieszkał do śmierci w Veesoix, w 1946 roku.

Rozszerzona biografia Ignacego Mościckiego

Krystalizacja postaw i zapatrywań

Ignacy Mościcki urodził się 1 grudnia 1867 r. w Mierzanowie, małej wiosce niedaleko Ciechanowa, w ówczesnym rosyjskim Królestwie Kongresowym. Był z pochodzenia ziemianinem. Po ukończeniu szkoły w Warszawie studiował chemię na Politechnice Rydzkiej. Tam wstąpił do polskiej podziemnej organizacji lewicowej, Proletariatu.

Po ukończeniu studiów wrócił do Warszawy, ale w związku ze swymi działaniami niepodległościowymi był zagrożony ze strony carskiej tajnej policji, zwłaszcza dożywotnim więzieniem na Syberii, co w efekcie zmusiło go do emigracji w 1892 r., do Londynu. W 1896 roku zaoferowano mu asystenturę na uniwersytecie we Fryburgu, w Szwajcarii. Tam opatentował metodę taniej przemysłowej produkcji kwasu azotowego.

W drodze z Lwowa do Warszawy

W 1912 r. Mościcki przeniósł się do Lwowa, w Królestwie Galicji i Lodomerii, czyli znalazł się w obrębie Austro-Węgier, gdzie przyjął katedrę chemii fizycznej i elektrochemii technicznej na Politechnice Lembergskiej. W 1925 r. został natomiast wybrany rektorem Politechniki Lwowskiej, ale wkrótce przeniósł się do Warszawy, aby kontynuować badania na Politechnice Warszawskiej.

Po zamachu stanu przeprowadzonego przez Józefa Piłsudskiego w maju 1926 r., 1 czerwca 1926 r., Mościcki – dawny współpracownik Piłsudskiego w Polskiej Partii Socjalistycznej – został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na prezydenta Polski (po tym, jak sam Piłsudski odmówił urzędu).

Prezydent Ignacy Mościcki

Jako prezydent Mościcki był podporządkowany Piłsudskiemu, nigdy otwarcie nie wykazując sprzeciwu wobec jakiegokolwiek aspektu kierownictwa marszałka. Po śmierci Piłsudskiego w 1935 r. zwolennicy Piłsudskiego podzielili się na trzy główne frakcje: popierające Mościckiego jako następcę Piłsudskiego; popierający generała Edwarda Rydza-Śmigłego; oraz osoby wspierające premiera Walerego Sławka.

W celu wyeliminowania Sławka z gry Mościcki zawarł porozumienie o podziale władzy z Rydzem-Śmigłym, w którym Sławek był marginalizowany jako gracz polityczny. W wyniku tego porozumienia Rydz-Śmigły stał się de facto przywódcą Polski do wybuchu wojny, a Mościcki pozostał personą wpływową, pozostając bowiem na stanowisku prezydenta.

Mościcki był wiodącą postacią umiarkowaną w reżimie, określaną mianem „rządu pułkowników”, a to ze względu na dużą obecność oficerów wojskowych w polskim rządzie. Mościcki sprzeciwiał się wielu nacjonalistycznym ekscesom bardziej prawicowego Rydza-Śmigłego, ale ich pakt przetrwał pozostając mniej więcej nienaruszonym.

Ostatnia emigracja

Mościcki pozostał prezydentem do września 1939 r., kiedy to, emigrując w związku z wybuchem II wojny światowej, został internowany w Rumunii oraz zmuszony przez Francję do rezygnacji z urzędu. Przeniósł wtedy prerogatywy urzędu na generała Bolesława Wieniawę-Długoszowskiego, który sprawował go tylko przez jeden dzień – generał Władysław Sikorski i rząd francuski zrezygnowali z Wieniawy-Długoszewskiego na rzecz kompetencji Władysława Raczkiewicza.

W grudniu 1939 r. Mościcki przeniósł się do Szwajcarii, gdzie pozostawał przez cały okres II wojny światowej. Zmarł w swoim domu pod Genewą 2 października 1946 r.

Ciekawostki o Ignacym Mościckim

• Był autorem ponad 40 patentów polskich i zagranicznych. Co jednak najważniejsze, po wyborze na prezydenta RP użytkowanie praw do swych licznych patentów przekazał państwu polskiemu nieodpłatnie.
• Ignacy Mościcki był najdłużej piastującym urząd Prezydenta RP w historii Polski.
• 22 lutego 1892 Ignacy Mościcki wszedł w związek małżeński z Michaliną Czyżewską. Ponieważ był z narzeczoną blisko spokrewniony (jako córka ciotki Mościckiego), ślub wymagał więc dyspensy którą w efekcie udzielił im sam papież.
• Pracował jako robotnik – początkowo rzeźbiąc w drewnie, później był również pomocnikiem fryzjerskim (mimo jego fatalnej sytuacji materialnej ,wzbudzał sensację wśród klientów, ponieważ odmawiał napiwków z powodów honorowych).
• Dzięki finansowej pomocy jego matki udało się Mościckiemu nabyć zakład, który zajmował się produkcją kefiru. Przedsięwzięcie okazał się nieudane. Jednak on nie poddawał się – później zajął się produkcją wyrobów stolarskich, w tym inkrustowaniem mebli.
• Jego córka zmarła wcześnie na koklusz. Mościcki przeżył wtedy załamanie nerwowe.
• Stracił środki do życia tuż po tym, jak całkowicie nieodpłatnie ofiarował swoim dotychczasowym wspólnikom swoje patenty kondensatorowe. Wartość tych w trudach uzyskanych patentów była wielokrotnie wyższa od kapitału założycielskiego spółki, którą Mościcki uprzednio współprowadził (stracił w ten sposób co najmniej kilkaset tysięcy ówczesnych franków!)

Cytaty Ignacego Mościckiego

„Obywatele Rzeczypospolitej! Nocy dzisiejszej odwieczny wróg nasz rozpoczął działania zaczepne wobec Państwa Polskiego, co stwierdzam wobec Boga i Historii. W tej chwili dziejowej zwracam się do wszystkich obywateli państwa w głębokim przeświadczeniu, że cały naród w obronie swojej wolności, niepodległości i honoru skupi się dookoła Wodza Naczelnego i sił zbrojnych oraz da godną odpowiedź napastnikowi, jak to się już nieraz działo w historii stosunków polsko-niemieckich. Cały naród polski, błogosławiony przez Boga, w walce o swoją świętą i słuszną sprawę, zjednoczony z armią, pójdzie ramię przy ramieniu do boju i pełnego zwycięstwa.”

„Czułem, że zakreślona Konstytucją marcową rola Prezydenta nie zdoła mi dać żadnego zadowolenia. Ja, którego życie całe było pełne wydarzeń i niezwykle czynne, który od blisko 30 lat z wielką energią i dużym powodzeniem oddawałem się pracy naukowo-twórczej, miałem nagle z tym wszystkim zerwać. Nazajutrz rano, po koszmarnej nocy, opanowałem się już zupełnie: byłem przygotowany na wszystko. Wkrótce znalazłem w moim nowym zajęciu pogłębiającą się treść, dającą mi dużo zadowolenia. Później, kiedy zapoznałem się już dokładnie z warunkami mojej pracy, doszedłem do przeświadczenia, że może nawet trudno byłoby mnie zastąpić w tej trudnej roli.”

Źródła

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ignacy_Mo%C5%9Bcicki
https://www.biogramy.pl/a/biografia/ignacy-moscicki-prezydent-wiesz
https://dzieje.pl/postacie/ignacy-moscicki
https://www.rp.pl/Historia/305179926-Ignacy-Moscicki-Pilsudski-zadbal-nawet-o-manifestacje-na-moja-czesc.html
https://www.pw.edu.pl/Badania-i-nauka/Badania-Innowacje-Technologie-BIT-PW/Ignacy-Moscicki-chemik-ktory-zostal-prezydentem