Bohdan Smoleń

Bohdan Smoleń (1947 – 2016) był polskim aktorem, piosenkarzem komediowym, artystą kabaretowym, członkiem słynnego w okresie Polski Ludowej kabaretu „Tey”, a oprócz tego filantropem i założycielem „Fundacji Stworzenia Pana Smolenia”.

Krótki życiorys Bohdana Smolenia

Bohdan Smoleń był polskim aktorem komediowym i artystą kabaretowym. Urodził się 9 czerwca 1947 r. Został absolwentem zootechniki na Akademii Rolniczej w Krakowie. W trakcie studiów założył kabaret Pod Budą. Z kabaretem tym rozstał się w 1977 r., aby móc przeprowadzić się do Poznania i tam rozpocząć owocną współpracę z Zenonem Laskowikiem. Z kabaretem „Tey” dawał następnie występy przez 7 kolejnych lat. „Tey”, za sprawą również niezwykłej popularności, zdobył w 1983 r. nagrodę główną w Opolu, ale i odgórny zakaz wykonywania zawodu, nałożony przez cenzurę PRLu. Wtedy też Bohdan Smoleń nagrał kilka udanych piosenek do spółki z Krzysztofem Krawczykiem. W latach 80. zagrał także w filmach takich jak „Filip z konopi” oraz „Cesarskie cięcie”. Później, razem z żoną, prowadził sklep zoologiczny. Nadeszły również czasy dla niego bardzo dramatyczne – jeden z synów artysty popełnił samobójstwo. Rok później samobójstwo popełniła również jego żona. Bohdan Smoleń wycofał się z życia publicznego. Do występów jednak powrócił, z repertuarem muzycznym – nagrywając wraz ze Sławomirem Sokołowskim i Aldoną Dąbrowską trzy długogrające płyty o charakterze humorystycznym, utrzymane w klimacie popularnego disco polo. W 1999 r. związał się z komediowym serialem pt. „Świat według Kiepskich”.

Artysta zmarł 15 grudnia 2016 w poznańskim szpitalu, po ciężkiej chorobie.

Rozszerzona biografia Bohdana Smolenia

Był synem Bronisława Karola (1919–2001) i Elżbiety Smoleń (1926–1980).

Uczył się w I Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Bielsku-Białej. Później został absolwentem krakowskiej Akademii Rolniczej (na Wydziale Zootechniki) (1975). Na lata 1968–1977 przypadły jego występy w ramach krakowskiego kabaretu Pod Budą (Smoleń był jego założycielem).

W 1970 roku Boghdan Smoleń ożenił się z Teresą. Z małżeństwa urodziło się trzech synów.

Za namową Zenona Laskowika, Bohdan Smoleń przeniósł się do Poznania. Tam występował przez 7 lat w słynnym poznańskim kabarecie „Tey”. Na festiwalu w Opolu mającym miejsce w 1981 artysta otrzymał tytuł Mister Obiektywu. W połowie lat 80. jako członek duetu z Krzysztofem Krawczykiem nagrał kilka piosenek o charakterze humorystycznym (m. in. numery jak „Mężczyzna po czterdziestce” oraz „Dziewczyny, które mam na myśli”). W 1987 roku Smoleń wraz z Krzysztofem Jaślarem przygotował antyczną komedię zatytułowaną „Wykopaliska”, w której zagrał też Andrzej Zaorski.

Cenzura komunistyczna

W okresie PRLu Bohdan Smoleń był na cenzurowanym – zarówno jego twórczość satyryczna, jak i omówienia, recenzje i artykuły. Temat Bohdana Smolenia w tym kontekście poruszył Tomasz Strzyżewski – Smoleń pojawił się bowiem w jego książce, która porusza temat działalności cenzury peerelowskiej. Strzyżewski publikuje tam poufną informację na temat Smolenia, a informację zamieszczoną w biuletynie przeznaczonym dla PRLowskich cenzorów z grudnia 1974 roku. Jest tam mowa o ingerencjach cenzorskich odnośnie wybranej twórczości Bohdana Smolenia.

Bohdan Smoleń po roku 1989

Po upadku komuny, Smoleń prowadził w Poznaniu wraz z żoną Teresą sklep zoologiczny. W 1990 miał miejsce dramat osobisty Bohdana Smolenia, otóż jeden z jego trzech synów, powiesił się. Natomiast w 1991 samobójstwo popełniła jego żona Teresa. Wydarzenia te sprawiły, że Smoleń wpadł w depresję, wycofując się na kilka lat z życia publicznego.

W latach 1995–1997 Bohdan Smoleń był współtwórcą trzech humorystycznych płyt, utrzymanych w stylu disco polo. Piosenki te były emitowane w telewizji. Ostatni Kabaret Bohdana Smolenia miał miejsce na przestrzeni lat 1992–1995. W jego skład wszedł także Grzegorz Rekliński, Marcin Samolczyk oraz Józef Romek. Z programem „Nowy Rząd – Stara Bida” odwiedzali wówczas różne miejsca w Polsce i za granicą, dając tam swe występy.

W latach 1999–2015 Bohdan Smoleń występował w popularnym sitcomie „Świat według Kiepskich”, gdzie wcielał się w postać Listonosza Edzia.

Natomiast w roku 2007 artysta założył fundację o nazwie „Fundacja Stworzenia Pana Smolenia”, która zajmuje się po dziś dzień hipoterapią dla dzieci.

Problemy ze zdrowiem

Swoją działalność kabaretową zawiesił ze względów zdrowotnych. Powodem był skrajny nikotynizm – artysta palił od młodości nawet po kilka paczek papierosów dziennie. Następnie przeszedł wylew. Na domiar złego, 26 stycznia 2010, doznał zawału serca, skutkiem którego wszyto mu rozrusznik. Nie był to koniec nieszczęść na tle zdrowotnym, bo w tego samego jeszcze roku artysta przeszedł kolejny, tym razem nierozległy wylew. W lutym 2015 na skutek infekcji wirusowej również trafił do szpitala. Miesiąc później miał miejsce trzeci wylew, po którym artysta został sparaliżowany i praktycznie przestał mówić.

29 lutego 2016 w warszawskim Teatrze Kamienica odbył się koncert charytatywny z myślą o wsparciu dla Bohdana Smolenia. Zebrane pieniądze przeznaczono na rehabilitację artysty. Zaplanowano wtedy także podobne koncerty, m.in. w Krakowie i we Wrocławiu. Od marca 2016 Bohdan Smoleń przebywał w Bydgoszczy – w specjalnym ośrodku rehabilitacyjnym dla osób po udarach. I jakby nieszczęść było mało, w kwietniu 2016, w szpitalu w Bydgoszczy, przeszedł nagle kolejny udar, po którym znowu stracił mowę, doznając i paraliżu.

Pomimo stanu zdrowia, nie zerwał z nałogiem nikotynowym. Zmarł 15 grudnia 2016 w poznańskim szpitalu.

Ciekawostki o Bahdanie Smoleniu

• Założył „Fundację Stworzenia Pana Smolenia”, organizację zajmującą się hipoterapią dedykowaną dzieciom.
• Jeden z jego synów popełnił samobójstwo. Rok później powiesiła się również jego żona.
• Bohdan Smoleń w związku ze swoją działalnością artystyczną otrzymał osiem nagród i prestiżowych odznaczeń, w tym takie jak Złoty Krzyż Zasługi oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
• Wraz z Zenonem Laskowikiem był członkiem popularnego kabaretu „Tey”. Prezentowane tam żarty i skecze były powodem aktywnej inwigilacji i cenzury dokonywanych na inicjatywie obu panów.
• Palił papierosy ciągle i do końca, pomimo przebytych udarów mózgu oraz zawału serca.

Cytaty Bohdana Smolenia

– Jaki jest pana stosunek do wiary katolickiej?
– (…) sądzę, że niedługo przyjdzie się przechrzcić. Nie wiem, może wrócić do korzeni i wybrać jakiegoś Światowida? Nie da się założyć klapek na oczy i nie widzieć tej głupoty.

„Nic mi tak dobrze w życiu nie wyszło jak włosy.”

„Trzeba to powiedzieć: nic z tego, co było na scenie, w radiu, nie było robione bez wiedzy władzy. Nie należy teraz zaprzeczać temu, że się w dni świąt partyjnych grało najwięcej kabaretów. 1 Maja czy 22 Lipca to były bardzo potrzebne dni. Grało się wtedy mnóstwo. I nawet gdyby teraz chciało się o tym zapomnieć… to i ja, i Janusz Rewiński, Jan Pietrzak, Marcin Wolski, Zenon Laskowik, koledzy z Wrocławia – wszyscy wiedzieli, co i dla kogo robili.”

Źródła

Zdjęcie pochodzi z portalu flickr.com. Autorem jest Ja Fryta. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC BY-SA 2.0.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Bohdan_Smole%C5%84
https://biografia24.pl/bohdan-smolen/
https://film.wp.pl/bohdan-smolen-szczere-wyznanie-legendy-polskiego-kabaretu-6025264295563905g/3