Zygmunt Krasiński (1812-1859) zaliczany jest do grona twórców najwybitniejszych w dziejach polskiej literatury i należy do trzech największych poetów polskiego romantyzmu.
Dowiedz się więcej
Przeczytaj artykuł:
Krótki życiorys Zygmunta Krasińskiego
Zygmunt Krasiński urodził się w Paryżu w 1812 roku. Pochodził z zacnej magnackiej rodziny. Początkowo kształcił się w domu, mając zapewnionych doborowych prywatnych nauczycieli. Wcześnie stracił matkę, będąc pod niezwykle silnym wpływem ojca, który szykował go na wpływowego arystokratę. Tok nauki zinstytucjonalizowanej zaczynał w Warszawie, na stołecznym UW, kończąc jednak nauki w Genewie. Bywał i później we Francji oraz podróżował we Włoszech. Poznał Mickiewicza, później także Słowackiego, z którym nawiązał przyjaźń. W efekcie został romantykiem, a w zasadzie konserwatywnym reprezentantem tego nurtu. Przeżywał pierwsze romanse prowadzone jeszcze podczas jego debiutujących podróży po Zachodzie – by w końcu, w Rzymie, w roku 1834, nawiązać stosunek miłosny m.in. z Joanną Bobrową-Piotrowicką, natomiast w 1838 roku w Neapolu Krasiński nawiązał romans z samą Delfiną Potocką. Kobietą życia twórcy została jednak Eliza Branicka, w 1843 roku para pobrała się. Przyjaźnił się z Augustem Cieszkowskim, odnajdując podobny fluid na poziomie literacko – osobowościowym oraz światopoglądowym.
Debiutował w roku 1828. Wtedy to opublikował powieść „Grób rodziny Reichstalów”. Dwa lata wyszła jego książka pt. „Władysław Herman i jego dwór”. Jednak największą sławę i uznanie zdobył Zygmunt Krasiński dzięki swej „Nie-Boskiej komedii”, która trafiła do rąk czytelników w roku 1835.
Zygmunt Krasiński zmarł w Paryżu w 1859 roku.
Rozszerzona biografia Zygmunta Krasińskiego
Edukacja oraz inspiracje
Zygmunt Krasiński urodził się w Paryżu, 19 lutego 1812 roku. Matka Krasińskiego opuściła nasz padół łez wcześnie, został więc Zygmunt pod opieką ojca. Naukę Zygmunt Krasiński pobierał w swym domu. Pierwszym jego nauczycielem był właśnie ojciec, który zdecydowany był poprowadzić wówczas edukacje syna, a także następnie opłacać wybitnych korepetytorów. Później Zygmunt uczył się w jednym z warszawskich liceów, by móc w efekcie tego rozpocząć i z powodzeniem ukończyć studia prawnicze na UW (Uniwersytecie Warszawskim), lecz kończąc tok edukacji swych studiów ostatecznie w szwajcarskiej Genewie. Warto przy tym zaznaczyć fakt odnoszący się do samej sprawy ojca Zygmunta i jego roli w biografii późniejszego wieszcza. Oto był on ojcem, który dominował nad synem, nie pozostawiając mu wyboru nawet w dziedzinie spraw bardzo osobistych, bo miłosnych. Zatem pobyt jego na studiach za granicą był swego rodzaju wybawieniem dla Zygmunta i swoistym rzecz oczywista azylem. W Genewie poznał na domiar kawalerskiej wolności Adama Mickiewicza, który miał duży wpływ na jego dojrzewanie intelektualne. Krasiński prowadził tam dogłębne studia nad literaturą i filozofią europejską. Jego poglądy ukształtował wpływ wielu przeczytanych lektur, a wśród autorów tych pozycji literackich odnajdujemy takich myślicieli, jak Pierre-Simon Ballanche, czy też Joseph de Maistre oraz Jules Michelet, i wielu innych (również Johann Gotfried Herder, czy Friedrich Wilhelm von Schelling). Z autorów polskich poza ważną znajomością z Mickiewiczem najbliższa była mu światopoglądowo postawa Augusta Cieszkowskiego. Swoje wrażenia i przemyślenia z odbytych lektur Krasiński odnotowywał w ogromnej ilości listów. Pośród osób z którymi korespondował, znajdujemy takich jak jego ojciec – Wincenty Krasiński, ale i Konstanty Gaszyński, Henry Reeve, Adam Sołtan, również August Cieszkowski oraz Delfina Potocka.
Arystokratyczny fenomen
Sytuacja życiowa Krasińskiego należała do kwestii odmiennych, jeśli porównać ją do większości pisarzy emigracyjnych. Krasiński był przede wszystkim zamożny i za granicą dość niezależny. Ten posiadacz tytułu hrabiowskiego mógł również przebywać w ten sposób w środowisku nie tylko arystokracji krajowej, bo międzynarodowej. Wprawdzie jego dramat życiowy był to ojciec – Wincenty Krasiński, mianowicie wpierw generał wojsk napoleońskich, a później całkiem lojalny poddany cara Rosji, to Krasiński buntował się, lecz wolności swej w wydaniu ściśle osobistym wywalczyć nie potrafił. Do faktów istotnych należy ten związany z przerwaniem przez niego studiów prawniczych, bowiem pod wpływem ojca nie wziął on udziału w demonstracji patriotycznej zasilonej przez niemal wszystkich jego ówczesnych znajomych. Został za to towarzysko zbojkotowany. Pewnie i w związku z tym Zygmunt Krasiński wybrał mieszkanie poza granicami kraju, a wiązało się to też z tym, iż ojciec szykować go chciał do kariery dyplomatycznej w służbie caratu. Ojciec ingerował przede wszystkim w jego życie osobiste, podejmował na przykład decyzje przerywania romansów, czy też nakazywał mu małżeństwo. Tymczasem poglądy Krasińskiego były również odmienne od ojcowskich, ale obecny był w nich stale motyw ściśle feudalny – przypisywał on arystokracji roli przywódczej w przebiegu życia społecznego, co trzeba uznać za niewątpliwy relikt dziedzictwa rodowego. W okresie radykalizujących się na terenach polskich nastrojów politycznych i czasu powstawania wielu reformatorskich programów społecznych Zygmunt Krasiński był zdeklarowanym konserwatystą, człowiekiem wrogim rewolucjom, a ostatecznie – wszelkiej walce zbrojnej, przede wszystkim niepodległościowej.
Czas zrywu
Wieść o tym, iż wybuchło powstanie listopadowe, dotarła do Zygmunta Krasińskiego podczas jego podróży we Włoszech. Powrócił jednak do kraju, ergo do swego domu, dopiero po upadku tego narodowego zrywu. Wówczas decyzją ojca wyjechał razem z nim do Rosji – do Petersburga, w celu decydującym o kształcie jego przyszłej kariery, ponieważ miał tam poznać się osobiście z samym carem Mikołajem I. Łatwo się domyślić, idąc tą drogą jego biografii, że ojciec pragnął, by syn zrealizował wielkie plany jeszcze za jego życia. Nagle jednak Zygmunt zapadł poważnie na zdrowiu – doszło do infekcji oczu, która zmusiła go do podjęcia leczenia w krajach zachodnich.
Podróże a kobiety
W czasie swoich wówczas podróży po Europie Zachodniej dotarł i zwiedzał Szwajcarię, Włochy i Francję. Poznał wówczas sporą ilość ludzi sztuki, którzy tworzyli różnego rodzaju środowiska emigracyjne. Mowa tu między innymi o takich wielkich jak sam Juliusz Słowacki oraz Adam Mickiewicz, lecz również o Norwidzie czy Auguście Cieszkowskim. Poeta Krasiński nie stronił bynajmniej od wspaniałych przedstawicielek płci pięknej. Wdawał się wówczas w dość liczne i następujące po sobie romanse. Wśród wybranek serca przyszłego wieszcza znalazły się takie partie jak Joanna Bobrowa oraz Delfina Potocka, które to darzył Krasiński wielkim uczuciem, ale ze względu właśnie na sprzeciw ojca, Krasiński nie mógł pojąć za żonę ani jej, ani innej adorowanej w tamtym okresie. Ożenił się zatem z kandydatką, którą ojciec zdołał akceptować, mianowicie Elizą Branicką. Ceremonia odbyła się w roku 1843.
Twórczość
Zygmunt Krasiński zdążył artystycznie zadebiutować już w roku 1828. Wtedy to wyszła do publikacji jego powieść zatytułowana „Grób rodziny Reichstalów”. Dwa lata później natomiast ukazała się obszerna jego książka pt. „Władysław Herman i jego dwór”. Jednak największą sławę i uznanie zdobył Zygmunt Krasiński dzięki swej „Nie-Boskiej komedii”, która trafiła do rąk czytelników w roku 1835. Były też dzieła w swej tematyce inne, lecz nie mniej ujmujące, jak np.: „Agaj-Han” (1833 rok), później „Irydion” (1836 rok), czy też „Przedświt” (1843 rok) oraz „Psalmy przyszłości” (1845 rok).
Krasiński w trójce polskich wieszczów
Krasiński tradycyjnie zaliczany był i pozostaje do „trójcy wieszczów”, poetów profetycznych, których refleksja poświęcona dziejom ludzkości i narodu jest jednocześnie jasnowidzeniem samej celowości historii oraz pewną wizją przyszłości. Podobnie jak dwaj pozostali tejże „trójcy”, czyli Mickiewicz i Słowacki, Krasiński historię pojmował zdecydowanie jako proces stopniowej realizacji celów o charakterze transcendentnym, czyli budowania samego już w sobie Królestwa Bożego na ziemi. Podstawowe dla filozofii Zygmunta Krasińskiego jest przyjęcie istnienia Boga zarówno jako bytu transcendentnego, i osobowego, oraz jako Opatrzności wcielonej w ramy historyczne prawa rozwojowego. W wędrówce ku celom ostatecznym ma u niego przewodzić ludzkości właśnie naród polski, zasłużony całokształtem przeszłości, w tym i cierpieniem. Natomiast narodem kierować mają reprezentujące najwznioślejsze tradycje stare rodziny szlacheckie. A zatem mesjanizm Krasińskiego w swojej dojrzałej postaci daje efekt w postaci konserwatywnej wersji filozofii romantycznej.
Wieszcz Zygmunt Krasiński odszedł w Paryżu 23 lutego 1859 roku.
Ciekawostki o Zygmuncie Krasińskim
- Z założenia ojca, Zygmunt Krasiński miał być dobrym dyplomatą, lecz został poetą, jednym z trzech najwybitniejszych polskich wieszczów.
- Mówił o sobie, że jest „wierszokletą z niebiańskimi dźwiękami w sercu”.
- Ojciec Zygmunta – Wincenty Krasiński był generałem służącym pod Napoleonem, co więcej, dowódcą formacji elitarnej wojska polskiego, bowiem 1. Pułku Szwoleżerów w gwardii przypisanej do ochrony samego cesarza.
Cytaty Zygmunta Krasińskiego
„W tej epoce bardzo potrzebujemy miłości, a przez to słowo – miłość – rozumiem wszystkie więzy, wszystkie myśli, które mogą powiązać dwie rozumiejące się dusze. Harmonia wszechświata wymaga, aby – gdy wszystko się kruszy, parę dusz przynajmniej, parę umysłów łączyła jedność, zbliżenie i miłość tak silna, jak silna jest nienawiść innych.”
„Rzeczywistość się pomału
W świat przemienia ideału,
W sen ze srebra i kryształu.
Daj mi teraz marzyć, daj!”
„Niczym Sybir – niczym knuty
I cielesnych tortur król!
Lecz narodu duch otruty –
To dopiero bólów ból!”
Źródła
- https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1057907,Zygmunt-Krasinski-wieszcz-rozdarty-miloscia-i-cierpieniem
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Zygmunt_Krasi%C5%84ski
- https://culture.pl/pl/tworca/zygmunt-krasinski
- https://wypracowania24.pl/jezyk-polski/7318/zygmunt-krasinski-biografia-zyciorys
Ciekawe artykuły
