Marek Grechuta

Marek Grechuta (1945 – 2006) był uznanym polskim piosenkarzem i muzycznym poetą, zajmował się również komponowaniem i malarstwem. Był z wykształcenia architektem, zainteresowanym również rzeźbą i filozofią.


Krótki życiorys Marka Grechuty

Marek Grechuta był polskim piosenkarzem, kompozytorem i poetą. Przyszedł na świat w Zamościu 10 grudnia 1945 r. Od wczesnego dzieciństwa pobierał nauki gry na fortepianie. Studiował architekturę na Politechnice Krakowskiej. Był współzałożycielem kabaretu Anawa, który przekształcił się następnie w zespół muzyczny. W 1968 roku na VI Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej formacja Marek Grechuta & Anawa wykonała piosenkę „Serce”, zdobywając nagrodę dziennikarzy. Karierę solową rozpoczął po nagraniu dwóch albumów z Anawa. Przyszedł wówczas czas na chociażby teksty Witkacego, zawarte w stworzonym przez niego musicalu „Szalona lokomotywa”. W 1976 r. Grechuta związał się z Piwnicą Pod Baranami. Ważny artystycznie był dla Grechuty rok 1984, ponieważ wówczas wraz z aktorką Krystyną Jandą nagrał płytę „W malinowym chruśniaku”. Współpracował z wieloma artystami, a pośród nich należy wymienić na przykład zespół Myslovitz, z którym nagrał cover utworu „Kraków”. Marek Grechuta zmarł 9 października 2006 r. w Krakowie.

Biografia rozszerzona Marka Grechuty

Początki

Marek Grechuta przyszedł na świat w Zamościu w 1945 roku. Wraz z nim rodzina przeniosła się do miejscowości Chylice, która znajduje się pod Warszawą. W 1956 roku wrócili do Zamościa. Pierwszych lekcji muzyki udzielał Grechucie organista kościelny – instrumentem został wówczas fortepian. W Zamościu ukończył liceum. Studiował natomiast architekturę w Krakowie, na Politechnice. Był tam współzałożycielem „Kabaretu Architektów Anawa”, z którego to wyłoniła się następnie grupa towarzysząca mu na występach.

Udział w KFPP

Podczas Studenckiego Festiwali Piosenki w październiku 1967 roku miał miejsce debiut publiczny Grechuty. Wówczas to zajął w Krakowie drugie miejsce dzięki wykonaniu piosenki „Tango Anawa”. W 1968 roku na VI Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej wykonał piosenkę „Serce”, zdobywając nagrodę dziennikarzy – natomiast na VII KFPP rok później za piosenkę „Wesele” dostał Nagrodę TVP. Swoje dwie pierwsze płyty nagrał właśnie z zespołem Anawa, mianowicie pierwszą w 1970 („Marek Grechuta & Anawa”), drugą w 1971 („Korowód”). Owocny był też IX KFPP w Opolu, ponieważ zdobył główną nagrodę za piosenkę „Korowód”.

Kariera solowa

W 1971 Grechuta opuścił zespół Anawa. Wówczas to założył inny zespół o nazwie: W Innej Epoce Muzycznej, czyli WIEM. Na drodze tej współpracy pojawił się album „Droga za widnokres” oraz „Magia obłoków”. Muzyka zawarta na tych albumach zawiera elementy jazz-rocka, natomiast w warstwie tekstowej Grechuta skorzystał z poezji takich jak Mieczysław Jastrun, Ryszard Krynicki, Tadeusz Śliwak oraz Tadeusz Nowak. Z czasem pojawiły się również teksty Witkacego, by w 1977 na XV KFPP w Opolu zdobyć Nagrodę Grant Prix za utwór „Hop – szklankę piwa” (Krystyna Janda na tymże festiwalu wykonała piosenkę „Guma do żucia” z muzyką i słowami Grechuty). Pojawił się też musical „Szalona lokomotywa”, czyli sztuka Witkiewicza w jego wykonaniu, której demonstracja miała miejsce chociażby w krakowskim Teatrze STU oraz katowickim Spodku w latach 1977–1980.

Piwnica pod Baranami

Rok 1976 oznaczał dla Marka Grechuty dziesięcioletni okres współpracy z Piwnicą pod Baranami. Szczególnie zaznaczył się wówczas rok 1979, gdy nagrał płytę z pieśniami takich poetów jak Tadeusz Nowak, które poza nim zaśpiewali Marian Opania, Magda Umer i Teresa Iwaniszewska-Haremza. Wreszcie w 1981 roku ukazała się płyta „Śpiewające obrazy”, we współpracy z grupą Anawa. Tytuł płyty to rzecz wiążąca, ponieważ muzyka na niej zawarta powstała pod wpływem właśnie dzieł malarskich, gigantów takich jak Wyspiański, Renoir, Monet, Degas, Picasso i van Gogh.

Lata osiemdziesiąte

Nadszedł rok 1984 i Grechuta wspólnie z Krystyną Jandą opracował płytę z wierszami Bolesława Leśmiana, zatytułowaną „W malinowym chruśniaku”. Dwa lata później pracował już z własnymi tekstami, zaś w roku 1987 pojawiła się płyta „Wiosna – ach to ty”. Muzyka zawarta na krążku jest lżejsza, na czele z tytułowym przebojem oraz muzyką spektakli „Kronika Olsztyńska”, „Tumor Witkacego” i „Colas Breugonon”. Tego samego roku Grechuta napisał muzykę teatralną do spektaklu „Kopciuszek” Jana Brzechwy, natomiast rok 1989 to już jego „Krajobraz pełen nadziei”. W 1990 roku koncert pt. „Złote przeboje” odnalazł swe miejsce w Teatrze STU, w roli głównej m.in. z Grażyna Trelą.

Lata dziewięćdziesiąte

Wreszcie nadszedł rok 1991, kiedy to Grechuta wydał „Piosenki dla dzieci i rodziców”, nagrane we współpracy z aktorami Teatru Starego w Krakowie oraz dziecięcym chórem Gama.

Rok 1994 to w dyskografii Grechuty płyta „Dziesięć ważnych słów”. Jak łatwo się domyśleć było to nawiązanie do Dekalogu. Słynny cover przeboju „Kraków” wykonał w roku 2003 wspólnie z autorami utworu, czyli grupą Myslovitz. Ostatnią płytą Grechuty były „Niezwykłe miejsca” z roku 2004, gdzie znalazły się piosenki na temat miejsc, które artystę oczarowały.

W 2000 ukazała się kompilacja wszystkich 13 albumów Grechuty pt. „Świecie nasz”. Kompilacja otrzymała w 2001 Fryderyka w kategorii „najlepsza reedycja”. Zestaw odnalazł jeszcze wznowienie w roku 2005.

W roku 2006 Marek Grechuta został uhonorowany Grand Prix 43. KFPP w Opolu, w ten sposób otrzymując Nagrodę Prezesa TVP.

Zmarł nagle w nocy 9 października 2006.

Ciekawostki o Marku Grechucie

  • W związku z zaginięciem swojego syna, wziął udział w jednym z odcinków programu „Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie”. Syn Łukasz odnalazł się szczęśliwie po 8 miesiącach.
  • Prezydent RP Lech Kaczyński pośmiertnie odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia artystyczne oraz wkład w rozwój kultury.
  • Utwór artysty „Dni, których nie znamy” został hymnem kibiców klubu piłkarskiego Korona Kielce.
  • Został pochowany w Alei Zasłużonych Cmentarza Rakowickiego w Krakowie.
  • Muzyka Marka Grechuty była w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych „pod prąd” panującym trendom, jako zjawisko liryczne w świecie opanowanym przez modny wówczas big – bit i rock.
  • Zainteresowanie Marka Grechuty malarstwem brało się także z jego „kompleksu architekta”. Artysta rysował, malował, tworzył grafiki. Zaowocowało to ciekawymi wernisażami prac plastycznych, głównie pasteli.
  • Posiadał wyrafinowane poczucie humoru. Wśród osób z jego najbliższego otoczenia krążyły anegdoty o zdarzeniach, gdy świadkowie kładli się ze śmiechu w związku z jego żartem sytuacyjnym.
  • W jego muzyce zauważalna jest secesyjna ornamentyka muzyczna, która podkreśla jego kunszt artystyczny, stawiając go w ścisłej czołówce najlepszych krajowych wykonawców. Lecz przy wszystkich swych wzlotach ducha Grechuta był rzeczowym realistą, przez lata walczącym z Polskimi Nagraniami o prawa do tantiem za ponowne tłoczenie jego płyt.

Cytaty Marka Grechuty

„Poezja i muzyka są w moim przypadku nierozerwalnie splecione. Jeśli postawiłbym coś na pierwszym planie, to jednak poezję. Z niej powstaje moja muzyka, dla niej oprawiam słowa w bogactwo dźwięków. Dziesiątki lat obcowania z poezją spowodowały, że mam już pewną wizję pisania, jak i kryteriów jego oceny. Dokonania poetyckie oceniam wyżej od muzycznych.”

„Ważne są tylko te dni, których jeszcze nie znamy
Ważnych jest kilka tych chwil, tych na które czekamy.”

„W młodości, jak każdy, miałem swój ideał kobiecej urody. Szukając ideału, nie można jednak deprecjonować człowieczeństwa. Prawdziwa miłość pojawia się nie tylko na płaszczyźnie kobieta – mężczyzna, ale też człowiek – człowiek.”

Źródła

  • Zdjęcie
    • Radeczko
  • Treść
    • https://pl.wikipedia.org/wiki/Marek_Grechuta
    • https://biografia24.pl/marek-grechuta/
    • http://muzyka.dlastudenta.pl/artysta/Marek_Grechuta/biografia,3808.html

Jak oceniasz ten artykuł?

Kliknij na gwiazdki i oceń. Twoja opinia jest dla nas ważna.

Średnia głosów to 4.7 / 5. Oddanych głosów: 3

Brak oddanych głosów. Bądź pierwszym, który oceni artykuł!

Przykro nam, że tak oceniłeś ten artykuł.

Pomóż nam usprawnić ten artykuł. Doceniamy konstruktywną krytykę.

W jaki sposób możemy poprawić ten artykuł?

Ciekawe artykuły