Arkady Fiedler

Arkady Adam Fiedler urodził się 28 listopada 1894 roku w Poznaniu, zmarł 7 marca 1985 roku w Puszczykowie. Był polskim prozaikiem, reportażystą, przyrodnikiem i podróżnikiem. Był również porucznikiem Wojska Polskiego.

Krótki życiorys

Arkady Adam Fiedler urodził się 28 listopada 1894 roku w Poznaniu. Był synem Antoniego Fiedlera, który rozbudził w nim pasję przyrodniczą i podróżniczą. Ukończył gimnazjum, natomiast studia przerwała I wojna. Walczył w powstaniu wielkopolskim. Debiut pisarski był w roku 1917 – ukazał się cykl jego wierszy „Czerwone światło ogniska”. Ukończył studia chemigrafii w Lipsku. Wreszcie nadszedł rok 1926, czyli wydanie jego pierwszej książki „Przez wiry i porohy Dniestru”. Odbyte podróże zaowocowały książkami „Bichos, moi brazylijscy przyjaciele” oraz „Wśród Indian Koroadów”. Wyprawa do Amazonii natomiast zaowocowała pozycja książkową pt. „Ryby śpiewają w Ukajali”, która zdobyła wielkie uznanie czytelników. Rok 1936 to wydanie kolejnego bestsellera, „Kanada pachnąca żywicą”. W czasie II wojny światowej przebywał w Anglii. W ten sposób powstała jego głośna książka „Dywizjon 303”, która doczekała się niemal niezliczonych ilości przedruków. Następnie ukazała się pozycja „Dziękuję ci, kapitanie”. Napisał więc powieści dla młodzieży: „Orinoko”, „Mały Bizon”, „Wyspa Robinsona”. Jest autorem dwóch książek autobiograficznych: „Wiek męski-zwycięski” oraz „Mój ojciec i dęby”. Zmarł 7 marca 1985 roku w Puszczykowie.

Biografia rozszerzona

Młodość

Arkady Fiedler był synem poznańskiego poligrafa i wydawcy, Antoniego Fiedlera. To właśnie ojciec rozbudził w młodym Arkadym wręcz namiętne zainteresowanie przyrodą. Później wspominał: „Uczył mnie kochać rzeczy takie, obok których inni ludzie przechodzili obojętnie”.

Uczył się w poznańskim gimnazjum, później dostał się na uniwersytet w poznaniu oraz Uniwersytet Jagielloński, na wydział filozofii i nauk przyrodniczych. Jego studia przerwała I wojna światowa.

Brał udział w powstaniu wielkopolskim w latach 1918-1919. Był kierownikiem Działu Organizacyjnego w Dowództwie Żandarmerii Krajowej Komitetu Jedenastu Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego.

24 września 1921 miała miejsce publikacja „Pierwszej liście oficerów rezerwowych WP”. Figurował tam jako porucznik rezerwy żandarmerii. Natomiast w roku 1934 zajmował stanowisko porucznikiem rezerwy Kadry 7. Dywizjonu Taborów w Poznaniu.

Debiuty

Rok 1917 przyniósł Fiedlerowi debiut, mianowicie ukazał się cykl jego wierszy „Czerwone światło ogniska” wydany na łamach poznańskiego dwutygodnika „Zdrój”. W latach 1922-1923 studiował w Lipsku na Akademii Sztuk Graficznych. Ukończył ten kierunek zdobywając tytuł mistrza z dziedziny chemigrafii. Wreszcie nadszedł rok 1926, czyli wydanie jego pierwszej książki „Przez wiry i porohy Dniestru”. Pierwszą większą podróż do południowej Brazylii odbył w 1928 roku. Jego trofeum było przywiezienie z podróży bogatych zbiorów zoologicznych i botanicznych, które następnie przekazał do Muzeum Przyrodniczego oraz do innych naukowych placówek w Poznaniu. Podróż była też czymś w życiu Fiedlera, co przyniosło mu bogate wrażenia, które opisał później w książkach „Bichos, moi brazylijscy przyjaciele” oraz „Wśród Indian Koroadów”. W roku z kolei 1933 ziściły się jego najskrytsze marzenia: wyruszył wreszcie do Amazonii. Wyprawa zaowocowała pozycja książkową pt. „Ryby śpiewają w Ukajali”, która zdobyła wielkie uznanie czytelników. Rok 1936 to wydanie kolejnego bestsellera, „Kanada pachnąca żywicą”.

Podczas II wojny

Podczas wybuchu II wojny światowej Arkady Fiedler był na Tahiti. Bez chwili zastanowienia wrócił do Europy. Był rok 1940 i poprzez Francję Fiedler dostał się do Wielkiej Brytanii. Miał tam sposobność poznania wybitnych polskich lotników walczących z Niemcami w powietrzu. W ten sposób powstała jego głośna książka „Dywizjon 303”, która doczekała się niemal niezliczonych ilości przedruków. W latach 1942-1943 pisarz pływał na polskich statkach handlowych – co opisał jako wysiłek wojenny naszych marynarzy w książce zatytułowanej „Dziękuję ci, kapitanie”. Jego dwaj synowie przyszli na świat właśnie wówczas w Londynie – w trakcie wojny i tuż po niej, mianowicie Marek oraz Arkady Radosław.

Działalność powojenna

W 1946 Arkady Fiedler powrócił razem z żoną Włoszką Marią Maccariello do Polski. Zdecydował się zamieszkać w Puszczykowie pod Poznaniem. Z uwagi na ówczesny stalinizm nie mógł podróżować, napisał więc powieści dla młodzieży: „Orinoko”, „Mały Bizon”, „Wyspa Robinsona”.

Od 1956, czyli wraz z odwilżą polityczną, powrócił do podróży – udało mu się wówczas odwiedzić Indochiny, Gujanę, Brazylię, Madagaskar, Kanadę, oraz kilkukrotnie Afrykę Zachodnią.

Jego życie opiewało na 30 różnych wypraw i podróży. Arkady Fiedler napisał 32 książki, które ukazały się w przeszło 10-milionowym nakładzie, w 23 językach. W jego książkach urzekająca jest plastyka opisu, pewna umiejętność autora do barwnego przybliżania czytelnikowi ludzi o różnych kolorach skóry. Książki Arkadego Fiedlera uczą szacunku dla innych kultur i obyczajów, opisując przy tym piękno przyrody. Jest autorem dwóch książek autobiograficznych: „Wiek męski-zwycięski” oraz „Mój ojciec i dęby”.

W 1974 pisarz zachęcony namowami czytelników stworzył w swym domu w Puszczykowie wraz z rodziną prywatne muzeum podróżniczych trofeów.

W 1983 był członkiem Rady Krajowej PRON, czyli Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego.

Zmarł 7 marca 1985 w Puszczykowie, gdzie został pochowany na miejscowym cmentarzu.

Ciekawostki

• Jego książki należą dziś do klasyki literatury podróżniczej.
• Jego pracą badawczą zainteresowały się muzea i placówki naukowe.
• Na Madagaskarze miał dwie równolegle dwie kobiety, z którymi prowadził barwne życie wśród rodowitych mieszkańców wyspy.
• Elżbieta Dzikowska podobnie jak inni późniejsi podróżnicy przyznaje się do inspiracji osobą Arkadego Fiedlera.
• Pisał, według relacji świadków, bardzo nieczytelnie.
• Znał niemiecki, angielski, hiszpański, potrafił dogadać się po portugalsku.
• Dbał też o tężyznę fizyczną, czasem w nietypowy sposób. Kiedyś jeden z sąsiadów natknął się na niego, gdy wędrował przez las objuczony pakunkami. Okazało się, że ma w nich cegły.
• W 1937 roku Fiedler wyjechał na Madagaskar. Wchodził w skład rządowej ekspedycji pod kierownictwem Mieczysława Lepeckiego, która miała ocenić, czy wyspa nadaje się na polską kolonię. Fiedler tymczasem kolonialne zapędy studził, zwracając między innymi uwagę na niezbyt urodzajne ziemie.
• Arkademu Fiedlerowi udało się odbyć aż 30 dużych wypraw w różne zakątki świata – na ostatnią, do zachodniej Afryki, pojechał mając już 87 lat.

Cytaty

„Tego zażądaliby polscy lotnicy w zapłacie – uczciwego i rozumnego spojrzenia na Polaków.” – napisał w swoim „Dywizjonie 303”, gdzie pokazuje, jak wielką ofiarę przyszło złożyć polskim lotnikom zaangażowanym w walkę o wolność Wysp Brytyjskich.

Arkady Fiedler był świadkiem tych zdarzeń, dlatego napisał także, że „Mało Brytyjczyków, zasiadając tego popołudnia do swej codziennej herbaty, świadomych było wielkiego zwycięstwa. Jeszcze mniej sobie sobie uświadamiało, że owa godzina była jedną z tych nielicznych, które rozstrzygnęły losy tej drugiej wojny światowej, potwornej wojny.”

Fiedler był świadom, że pamięć historyczna potrafi być niezwykle ulotna. Napisał więc: „Im wszystkim należała się najgłębsza wdzięczność. Należały się najwyższe odznaczenia: wymagały tego i honor wojska i najprostsze, ludzkie poczucie sprawiedliwości.”

Źródła

• https://pl.wikipedia.org/wiki/Arkady_Fiedler
• http://www.fiedler.pl/sub,pl,arkady-fiedler.html
• https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/988376,Arkady-Fiedler-Bylem-wielkim-marzycielem